بسیاری از افراد خرید کردن را نوعی خودمراقبتی می دانند؛ راهی برای حمایت عاطفی از خود بدون وابستگی به دیگران. اما وقتی این رفتار از حد طبیعی فراتر می رود و تنها استراتژی برای مقابله با اضطراب، غم، استرس یا حسادت می شود، پیامدهای منفی خود را نشان می دهد.تحقیقات روانشناسی نشان می‌دهند که خرید کردن، به دلیل ترشح هورمون دوپامین در مغز، با احساس لذت و شادی همراه است. دوپامین همان هورمونی است که در هنگام دریافت پاداش، ورزش، یا فعالیت‌های لذت‌بخش ترشح می‌شود. همین مکانیسم باعث می‌شود که خرید برای بسیاری از افراد جذاب و حتی اعتیادآور شود. اما شادی ناشی از خرید، موقتی است و پس از مدت کوتاهی، احساسات منفی مانند اضطراب، غم و ناامیدی بازمی‌گردند.
به گزارش خط سلامت تحقیقات روانشناسی نشان می دهد که خرید افراطی، بیشتر از آنکه راه حل واقعی برای احساسات منفی باشد، یک رفتار اعتباریابی ناکارآمد است که گاهی به مشکلات مالی و اجتماعی منجر می شود.
حمایت عاطفی چیست و چه ربطی به خرید دارد؟
هنگام خرید، مغز هورمون دوپامین ترشح می کند؛ هورمونی که با احساس لذت و شادی همراه است. این مکانیسم باعث می شود خرید کردن برای بسیاری از افراد جذاب و حتی اعتیادآور شود. اما نکته مهم این است که شادی ناشی از خرید، دوام چندانی ندارد و پس از مدتی، احساسات منفی مانند اضطراب یا غم دوباره باز می گردند.
خرید افراطی به جای حمایت عاطفی
مطالعات نشان داده اند که خرید افراطی و از روی عادت، در حقیقت نوعی رفتار اعتیادی است. این رفتار اغلب منجر به مشکلاتی در محل کار، مدرسه و روابط اجتماعی می شود و به جای حل منطقی مسائل، تنها احساسات منفی را به طور موقت سرکوب می کند. توجه داشته باشید که خرید برای پاداش دادن به خود پس از موفقیت ها یا تجربه های دشوار زندگی، با خرید افراطی متفاوت است و مشکل زا نیست.
عوامل روانشناختی پشت خرید افراطی
خرید افراطی معمولاً از احساسات و هیجانات غیرمنطقی نشأت می گیرد. برخی از عوامل اصلی شامل موارد زیر هستند:
غم و اندوه
حسادت
احساس از دست دادن کنترل زندگی
اعتماد به نفس پایین
اضطراب و افسردگی
استرس، از جمله استرس مالی
انزوای اجتماعی
کسالت و بی حوصلگی
راهکارهای متوقف کردن خرید افراطی
برای کاهش خرید هیجانی و مقابله سالم با احساسات منفی می توان روش های زیر را امتحان کرد:
شناسایی محرک ها: قبل از خرید هیجانی، از خود بپرسید چه احساسی دارید و خرید چه تاثیری بر آن خواهد داشت.
نام گذاری احساسات: اضطراب، غم، حسادت یا استرس را شناسایی کنید و برای کاهش آن ها روش های سالم پیدا کنید.
راهکارهای سالم برای کاهش احساسات منفی:
ورزش منظم و فعالیت بدنی
ملاقات با دوستان یا اعضای خانواده
دوش آب گرم یا حمام آرامش بخش
تماشای فیلم یا برنامه مورد علاقه
تعیین بودجه خرید: مبلغ مشخصی را برای خرید هفتگی یا ماهانه تعیین کنید و به آن پایبند باشید.
مراجعه به روان شناس بالینی: برای حل ریشه ای مشکلات خلقی و رسیدن به سلامت روانی پایدار، مشاوره حرفه ای موثر است.
جمع بندی:
خرید کردن برای خود، اگر به صورت متعادل انجام شود، یک رفتار سالم و مثبت است و به عنوان پاداش دادن به خود مفید است. اما وقتی خرید به تنها استراتژی مقابله با احساسات منفی تبدیل شود، می تواند به مشکلات مالی، اجتماعی و روانی منجر شود. آگاهی از هیجانات خود، محدود کردن خریدهای هیجانی و استفاده از روش های سالم برای کاهش استرس و اضطراب، کلید حفظ سلامت روان و رفتار خرید سالم است.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
