
اعتیاد به گوشیهای هوشمند، معضل نوین سلامت روان نوجوانان است. استفاده مداوم از شبکههای اجتماعی و بازیهای آنلاین، مغز را در حالت پاداش فوری قرار داده و تمرکز، عزت نفس و روابط اجتماعی را تحت تأثیر قرار میدهد. با راهکارهای علمی و عملی این مقاله، میتوانید اثرات منفی گوشی را کاهش دهید.
به گزارش خط سلامت یکی از چیزهایی که در تدریس دوست دارم، یادگیری از دانشآموزان است. من حرفهام را در اوایل دهه 2000 در یک کالج کوچک در کالیفرنیا با تدریس منطق غیررسمی (تفکر انتقادی) آغاز کردم، که بحثهای کلاس جالبی ایجاد میکرد.
روزی موضوع ADHD مطرح شد (اگرچه آن زمان هنوز به آن ADD میگفتند) و یکی از دانشآموزان گفت که نسبت به دارو دادن به دانشآموزان دبیرستانی برای این تشخیص تردید دارد، زیرا ممکن است نوجوانان را برای یک زندگی اعتیادی آماده کند. او توضیح داد که مصرف داروهایی مثل ریتالین یا آدرال برای کنترل علائم ADHD ممکن است به نوجوانان آموزش دهد که برای عملکرد طبیعی نیاز به چیزی دارند و این یک جزء مرکزی از اعتیاد است.
افزایش تشخیص و دارو
علائم ADHD در دهه 1980 وجود داشت اما تشخیص رسمی و داروهای درمانی نادر بود. از آن زمان تا امروز، هم نرخ تشخیص و هم مصرف دارو چهار برابر شده است. اما ایراد عجیب همچنان پابرجاست: والدین همه تلاش خود را برای محافظت از فرزندانشان در برابر مواد مخدر میکنند به جز دو مورد:
داروهای ADHD که به اندازهای فراوان هستند که گاهی به عنوان داروی غیرمجاز نیز استفاده میشوند.
گوشیهای هوشمند که قبل از 11 سالگی به بیش از نصف کودکان آمریکایی داده شدهاند.
نیاز والدین به بازنگری
اعتیاد به تلفن همراه واقعی است و معلمان روزانه با این مشکل روبرو هستند. امسال، در کلاس نوشتار دانشجویان تازهوارد، من یک سبد برای نگهداری تلفنهای همراه در کلاس قرار دادم به راحتی قابل دسترس در مواقع اضطراری، اما در غیر این صورت دور از دید و ذهن دانشآموزان.
نسل مضطرب و اعتیاد به گوشی
اعتیاد نسل Z به تلفنهای هوشمند، کمبود مهارتهای اجتماعی، خطرات آنلاین و ترکیبی از اضطراب، تنهایی و افسردگی که کودکان ما روزانه با آن مواجهاند.
تصویر واضح است: نوجوانان آمریکایی زمان بسیار بیشتری را در داخل خانه و نگاه کردن به نور آبی کوچک تلفن صرف میکنند تا بازی و فعالیت در فضای باز با دوستان واقعی.
هایدت این پدیده را بازتنظیم بزرگ دوران کودکی مینامد: درست از سال 2012، وقتی نیمی از آمریکاییها صاحب تلفن هوشمند شدند، مشکلات روانی نوجوانان به شدت افزایش یافت. همه، به ویژه نوجوانان، به گوشیها جذب شدند.
هشدار درباره اعتیاد
روزهای اولیه گوشیهای هوشمند در دانشگاهها یادم هست دانشجویانی که مانند زامبیها در حال حرکت بودند و فقط به صفحه گوشی نگاه میکردند. این اعتیاد باعث کاهش تعاملات واقعی، اضطراب و مراجعه به دفاتر مشاوره شد.
نسل Z اکنون به تدریج متوجه شده است که چگونه توسط سازندگان شبکههای اجتماعی که مغزشان را هک کردهاند، اسیر شدهاند. آنها بارها روی همان «اهرم» کوچک برای دریافت دوز دوپامین کلیک میکنند، و همه این کارها برای سود شرکتها است.
راهکارهایی برای مقابله با اعتیاد
۱. آگاهی: اولین قدم هر اعتیادی، آگاهی است. باید بفهمیم چه مقدار زمان خود را روی تلفن میگذرانیم و چه چیزهایی را از دست میدهیم.
۲. محدودیتهای استفاده: سبد تلفن در کلاس موثر بوده است. دانشآموزان دیگر حواسشان پرت نمیشود و به جای پیام دادن، با یکدیگر صحبت میکنند.
۳. استراحتهای کوتاه یا طولانی: از تلفن، شبکههای اجتماعی یا حتی تکنولوژی به طور کلی فاصله بگیرید. تکنولوژی قرار بود زندگی را آسان کند، اما در بسیاری از موارد پیچیده و پراسترس کرده است.
۴. تأخیر در دادن گوشی به کودکان: والدین باید از دادن گوشیهای اعتیادآور و خطرناک به فرزندان خود، به خصوص قبل از 12 سالگی، خودداری کنند. گوشیها میتوانند باعث اضطراب، افسردگی و تنهایی شوند.
۵. جایگزینهای امن برای کودکان کوچکتر: برای کودکان کوچکتر میتوان از تلفنهای سادهای مانند GABB phone استفاده کرد که فقط امکان تماس و پیام به فهرست تماسهای تأییدشده را دارد و دسترسی به اینترنت ندارد.
این مطلب را از منظر سلامت روان میتوان به چند نکته کلیدی تحلیل کرد:
۱. اعتیاد به گوشی و مغز نوجوانان
استفاده مداوم و بیش از حد از تلفنهای هوشمند میتواند ساختار و عملکرد مغز نوجوانان را تحت تأثیر قرار دهد. مطالعات نشان دادهاند که تعامل دائمی با شبکههای اجتماعی و دریافت مکرر «دوپامین» از لایکها، مغز را در حالت پاداش فوری قرار میدهد. این موضوع میتواند توانایی کنترل تکانه، تمرکز و تحمل ناکامی را کاهش دهد و باعث اختلالات اضطرابی و افسردگی شود.
۲. اضطراب و تنهایی
محتوای اجتماعی آنلاین و مقایسه مداوم با دیگران میتواند منجر به ایجاد حس ناکافی بودن، اضطراب و تنهایی شود. نوجوانانی که ساعات زیادی را در شبکههای اجتماعی میگذرانند، کمتر فرصت تعامل واقعی و ایجاد مهارتهای اجتماعی سالم دارند، که خود عامل افزایش استرس و انزوای روانی است.
۳. مشکلات تمرکز و یادگیری
حضور مداوم تلفن همراه در محیط تحصیل و فعالیتهای آموزشی میتواند تمرکز را کاهش دهد. دانشآموزانی که به طور مداوم حواسشان به تلفن است، توانایی پردازش اطلاعات، حل مسئله و تفکر انتقادیشان کاهش مییابد و این میتواند اضطراب تحصیلی و احساس ناکارآمدی را افزایش دهد.
۴. وابستگی روانی و خودپنداره
اعتیاد به گوشی میتواند به وابستگی روانی تبدیل شود، به طوری که نوجوانان احساس میکنند بدون آن «نمیتوانند زندگی کنند» یا هویتشان ناقص است. این وابستگی باعث کاهش عزت نفس، افزایش اضطراب اجتماعی و ضعف در مدیریت هیجانات میشود.
۵. راهکارهای روانشناختی
آگاهی و محدودیت زمان استفاده: آگاهی از میزان مصرف و زمانبندی محدود باعث تقویت خودکنترلی میشود.
جایگزینی فعالیتهای مثبت: فعالیتهای فیزیکی، هنری یا اجتماعی جایگزین تعاملات دیجیتال، اضطراب و افسردگی را کاهش میدهد.
استراحت دیجیتال: تعطیلی موقت گوشی و شبکههای اجتماعی به بازیابی مغز و تنظیم هیجانات کمک میکند.
ارتباط واقعی با خانواده و دوستان: تعامل واقعی و حضوری مهارتهای اجتماعی، همدلی و حس تعلق را تقویت میکند.
در کل، این مقاله نشان میدهد که اعتیاد به تلفن همراه نه تنها یک مشکل رفتاری، بلکه یک موضوع جدی روانشناختی است که میتواند سلامت روان نوجوانان و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار دهد و نیازمند مدیریت هوشمندانه والدین و خودکنترلی فردی است.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است