احساس خستگی و استرس ناشی از اخبار منفی می‌تواند سلامت روان شما را تحت تأثیر قرار دهد. با استفاده از یک برنامه غذایی حسی یا «Sensory Diet» می‌توانید با تمرکز روی پنج حس خود و حتی حس تعادل، سیستم عصبی‌تان را آرام کنید، اضطراب را کاهش دهید و خلق و خوی خود را بهبود بخشید. این روش ساده، مؤثر و قابل اجرا در هر سنی است.
به گزارش خط سلامت احساس استرس و اضطراب ناشی از اخبار روزمره برای بسیاری از افراد تجربه‌ای رایج است. یک برنامه غذایی حسی یا “سنسوری دایت” می‌تواند سیستم عصبی شما را تنظیم کند، اضطراب را کاهش دهد، خلق و خو و افسردگی را بهبود ببخشد و به شما کمک کند حتی در مواجهه با اخبار منفی، آرامش خود را حفظ کنید. این روش محدود به کودکان نیست و افراد در هر سن و سال می‌توانند از آن بهره‌مند شوند.
اصول برنامه غذایی حسی
یک سنسوری دایت شامل توجه دقیق به ورودی‌های حسی است و مشخص می‌کند چه چیزهایی شما را آرام می‌کنند و چه چیزهایی باعث استرس و آشفتگی می‌شوند. هدف این است که میزان مواجهه با محرک‌ها، از جمله اخبار، تنظیم شود و کنترل آن به خود شما واگذار شود. تمام پنج حس اصلی، به علاوه حس ششم یا وستیبولار که مربوط به تعادل و موقعیت بدن در فضا است، ابزارهایی مؤثر برای مدیریت دریافت حسی هستند.
تمرینات حسی بر اساس هر حس
دیداری (Visual):
تماشای تصاویر و اخبار منفی می‌تواند باعث اضطراب، افسردگی یا حتی اختلال استرسی پس از سانحه شود. خاموش کردن اخبار، محدود کردن زمان تماشای آنها و تمرکز بر تصاویر مثبت یا برنامه‌های سرگرم‌کننده می‌تواند اثر آرامش‌بخشی داشته باشد. نور ملایم و مشاهده طبیعت یا تصاویر دلخواه، باعث کاهش فشار روانی می‌شود.
شنیداری (Auditory):
کنترل صدا در مواجهه با اخبار یا محیط‌های پرتنش اهمیت دارد. موسیقی آرامش‌بخش یا صدای طبیعت، مانند جریان آب، به کاهش اضطراب و فشار خون کمک می‌کند و توانایی تمرکز را افزایش می‌دهد.
بویایی (Olfactory):
بوها ابزار قدرتمندی برای آرامش هستند. استفاده از عطرها، روغن‌های معطر، شمع و رایحه‌های دلخواه، چه در محیط خانه و چه بیرون، می‌تواند روحیه و تمرکز شما را بهبود بخشد.
لمسی (Tactile):
لمس مناسب می‌تواند استرس را کاهش دهد. آغوش، خودآغوش، استفاده از ابزارهای لمسی مانند فیدجت‌ها یا ماساژ با سنگ‌های گوا-شا، اثر آرامش‌بخشی بر سیستم عصبی دارند.
چشایی (Gustatory):
تجربه چشایی با توجه به طعم و مزه خوراکی‌ها می‌تواند باعث لذت و آرامش شود. مصرف متعادل دسرها و نوشیدنی‌های سالم، تمرکز بر حس چشایی و بافت غذا، تجربه حسی مثبت ایجاد می‌کند.
تعادلی و وستیبولار (Vestibular):
حرکت بدن برای آرامش و تفکر ضروری است. پیاده‌روی کوتاه، یوگا، رقص، تاب خوردن یا سایر فعالیت‌های حرکتی، ذهن و بدن را آرام می‌کند و توانایی مدیریت استرس را افزایش می‌دهد.
کاربردهای برنامه غذایی حسی
تمرینات حسی به شما کمک می‌کنند تا کنترل بیشتری بر میزان مواجهه با محرک‌های منفی مانند اخبار داشته باشید و به جای تمرکز بر عوامل خارج از کنترل، بر تغییرات قابل مدیریت تمرکز کنید. حتی چند دقیقه در روز صرف تکنیک‌های حسی می‌تواند اثر قابل توجهی بر کاهش استرس، افزایش آرامش و بهبود روحیه شما داشته باشد.
از منظر سلامت روان، این مطلب به چند جنبه مهم اشاره دارد که می‌تواند تأثیر بسزایی بر رفاه ذهنی افراد داشته باشد:
مدیریت استرس و اضطراب:
مواجهه مداوم با اخبار منفی می‌تواند باعث افزایش استرس، اضطراب و حتی افسردگی شود. برنامه غذایی حسی با تمرکز بر محرک‌های قابل کنترل و تنظیم تجربه حسی، باعث کاهش فشار روانی و تثبیت حالت هیجانی می‌شود.
تقویت خودتنظیمی (Self-Regulation):
با توجه و انتخاب آگاهانه محرک‌های حسی فرد مهارت مدیریت احساسات و واکنش‌های خود را تقویت می‌کند. این تمرین، توانایی مقابله با محرک‌های استرس‌زا را افزایش می‌دهد و احساس کنترل بر محیط را تقویت می‌کند.
کاهش افراط یا اجتناب:
برخلاف روش‌های اجتنابی مثل قطع کامل اخبار، برنامه غذایی حسی به فرد کمک می‌کند تا میزان مواجهه خود با محرک‌ها را بهینه کند. این روش از نظر روانشناسی سالم‌تر است زیرا تعادل میان مواجهه و استراحت ذهنی را فراهم می‌کند و باعث ایجاد حس خودکارآمدی می‌شود.
بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی:
تحریک مثبت حس‌های مختلف باعث ترشح هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی مرتبط با آرامش و لذت می‌شود. این امر می‌تواند به کاهش احساس افسردگی و افزایش رضایت روانی منجر شود.
تقویت احساس کنترل و خودآگاهی:
یکی از نکات کلیدی سلامت روان، احساس کنترل بر زندگی و خودآگاهی است. برنامه غذایی حسی با ارائه ابزارهای ساده برای تنظیم محرک‌های روزمره، باعث افزایش حس کنترل و کاهش احساس بی‌قدرتی و اضطراب می‌شود.
پیشگیری از خستگی روانی و فرسودگی ذهنی:
در دنیای پر از اطلاعات و اخبار منفی، تمرینات حسی کوتاه و مداوم می‌تواند از خستگی ذهنی جلوگیری کند و منابع روانی فرد را بازسازی کند. این کار برای سلامت روانی بلندمدت بسیار مفید است.
به طور کلی، از دیدگاه سلامت روان، این رویکرد نه تنها باعث کاهش استرس و اضطراب می‌شود، بلکه مهارت‌های مقابله‌ای، خودتنظیمی و رضایت ذهنی را نیز تقویت می‌کند و به فرد کمک می‌کند با فشارهای محیطی بهتر کنار بیاید.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
