اختلالات روانی پس از بارداری یکی از شایع‌ترین و در عین حال کم‌تشخیص‌ترین مشکلات سلامت روان والدین است. باورهای غلط درباره ایمنی داروها یا محدودیت این مشکلات به مادران، باعث می‌شود بسیاری از افراد کمک لازم را دریافت نکنند. شناخت PMADs و دسترسی به درمان‌های علمی، کلید پیشگیری از پیامدهای جدی و بهبود کیفیت زندگی والدین و کودکان است.
به گزارش خط سلامت اختلالات روانی مرتبط با بارداری به اختصار با نام اختلالات خلقی و اضطرابی پری‌ناتال (PMADs) شناخته می‌شوند. PMADs شایع‌ترین عارضه مرتبط با بارداری و زایمان هستند. هر والدینی (مادران، پدران، شرکای غیر حامل و والدینی که از طریق فرزندخواندگی یا مادر جایگزین می‌شوند) ممکن است PMADs را تجربه کنند. درمان‌های مبتنی بر شواهد، ایمن و موثر شامل درمان‌های روانشناختی و دارویی برای PMADs وجود دارد.
۵ باور غلط درباره سلامت روان مادران
باور غلط شماره ۱: افسردگی پس از زایمان تنها اختلال روانی مرتبط با بارداری است
اگرچه افسردگی پس از زایمان بیشترین توجه را به خود جلب می‌کند، اما طیف گسترده‌ای از اختلالات روانی تحت عنوان اختلالات خلقی و اضطرابی پری‌ناتال (PMADs) وجود دارد. یک فرد می‌تواند یک یا چند مورد از این اختلالات را تجربه کند:
افسردگی پری ناتال
اختلال اضطراب پری ناتال
اختلال هراس پری ناتال
اختلال دوقطبی پری ناتال
اختلال وسواس فکری-عملی پری ناتال
اختلال استرس پس از سانحه پس از زایمان
روانپریشی پس از زایمان
شروع این اختلالات تنها محدود به دوره پس از زایمان نیست و علائم می‌توانند در طول بارداری یا هر زمانی در سال اول پس از زایمان ظاهر شوند.
باور غلط شماره ۲: تنها مادران می‌توانند دچار اختلالات خلقی و اضطرابی پری ناتال شوند
هر والد جدیدی ممکن است PMADs را تجربه کند، شامل مادران، پدران، شرکای غیر حامل و والدینی که از طریق فرزندخواندگی یا مادر جایگزین می‌شوند.
باور غلط شماره ۳: اختلالات روانی مرتبط با بارداری نادر هستند
PMADs شایع‌ترین عارضه مرتبط با بارداری و زایمان محسوب می‌شوند. حدود ۱ نفر از هر ۵ مادر در طول بارداری یا پس از زایمان دچار اختلال روانی مرتبط با بارداری می‌شوند. نرخ PMADs برای پدران و شرکای غیر حامل حدود ۱ نفر از هر ۱۰ نفر است. والدینی که از طریق فرزندخواندگی یا مادر جایگزین می‌شوند نیز با نرخ مشابهی از مشکلات خلقی مواجه هستند؛ مشابه نرخ افسردگی پس از زایمان برای والدین با تولد فرزند (۱ نفر از هر ۷ مادر و ۱ نفر از هر ۱۰ پدر).
با وجود شایع بودن، PMADs اغلب تشخیص داده نمی‌شوند و درمان نمی‌شوند که می‌تواند عوارض جدی برای والدین، نوزادان و خانواده‌ها ایجاد کند.
باور غلط شماره ۴: داروهای درمان اختلالات روانی در بارداری یا شیردهی ایمن نیستند
به دلیل اطلاعات غلط و ترس، بسیاری از زنان داروهای روانپزشکی خود را هنگام تلاش برای باردار شدن یا در طول بارداری قطع می‌کنند. با این حال، توقف دارو با خطر بالای بازگشت علائم همراه است. تحقیقات پزشکی گسترده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد بسیاری از داروهای روانپزشکی در دوران بارداری و برای زنان شیرده ایمن هستند.
همچنین لازم است خطرات عدم درمان PMADs نیز در نظر گرفته شود. به همین دلیل، مشاوره با متخصص روانپزشکی آموزش دیده در زمینه پزشکی تولیدمثل ضروری است تا اطلاعات قابل اعتماد و شخصی‌سازی شده برای حفظ ثبات خلقی در طول بارداری و پس از زایمان دریافت شود.
باور غلط شماره ۵: PMADs جدی نیستند و خودبه‌خود بهبود می‌یابند
بسیاری از افراد در چند روز اول پس از زایمان دچار تغییرات خلقی خفیف و گذرا می‌شوند که به آن «بی‌حوصلگی نوزادی» گفته می‌شود. این علائم معمولاً طی چند هفته اول بهبود می‌یابند.
این وضعیت با علائم جدی‌تر PMADs متفاوت است. بدون مداخله مناسب، علائم درمان نشده PMAD می‌توانند منجر به پیامدهای طولانی‌مدت برای والدین، نوزاد و خانواده شوند. داده‌های اخیر نشان می‌دهد که ۸۴ درصد مرگ‌ومیر مادران در ایالات متحده بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ قابل پیشگیری بوده است. از این میان، مسائل روانی علت اصلی مرگ‌ها بوده‌اند که شامل خودکشی، سوءمصرف مواد و سایر مرگ‌های مرتبط با سلامت روان می‌شود. بیشتر این مرگ‌ها پس از زایمان رخ داده‌اند.
با این حال امید وجود دارد؛ زیرا روش‌های درمانی موثری وجود دارند. داروهای ایمن موجود هستند و همچنین چندین رویکرد درمانی مبتنی بر شواهد می‌توانند جایگزین یا مکمل درمان دارویی باشند.
از منظر سلامت روان، این مطلب به خوبی بر اهمیت شناخت، تشخیص و درمان اختلالات روانی مرتبط با بارداری و پس از زایمان (PMADs) تأکید می‌کند و چند نکته مهم دارد:
شناخت طیف کامل اختلالات روانی:
بسیاری از افراد فکر می‌کنند افسردگی پس از زایمان تنها مشکل روانی مادران است، اما PMADs شامل اختلالات افسردگی، اضطراب، هراس، وسواس و حتی روانپریشی است. این آگاهی برای پیشگیری و درمان به‌موقع ضروری است.
شمول همه والدین:
مقاله به درستی اشاره می‌کند که PMADs محدود به مادران نیست و پدران، شرکای غیر حامل و والدینی که از طریق فرزندخواندگی یا مادر جایگزین می‌شوند نیز ممکن است گرفتار شوند. این دیدگاه از منظر سلامت روان، توجه به کل خانواده و کاهش انگ و استیگما را تقویت می‌کند.
اهمیت تشخیص و درمان به موقع:
PMADs اغلب تشخیص داده نمی‌شوند و درمان نمی‌شوند، که می‌تواند منجر به پیامدهای جدی مانند مشکلات روانی طولانی‌مدت، اثرات منفی بر رشد کودک و حتی مرگ‌های قابل پیشگیری شود. از منظر روانشناسی، تأکید بر آگاهی، غربالگری و دسترسی به درمان مناسب از جنبه پیشگیری اهمیت دارد.
اطمینان از ایمنی درمان دارویی:
مقاله با ارائه شواهد علمی، نگرانی‌های رایج درباره ایمنی داروها در بارداری و شیردهی را برطرف می‌کند. این نکته برای سلامت روان مهم است، چون قطع خودسرانه دارو می‌تواند باعث بازگشت شدید علائم و وخامت وضعیت روانی شود.
جلوگیری از استیگما و حمایت اجتماعی:
پرداختن به این باورهای غلط و اطلاع‌رسانی صحیح می‌تواند به کاهش شرم، گناه و احساس انزوا در والدین کمک کند و انگیزه آنها برای جستجوی کمک حرفه‌ای را افزایش دهد.
پیامدهای جدی درمان‌نشده:
داده‌های مقاله نشان می‌دهد که مرگ‌های مرتبط با PMADs عمدتاً قابل پیشگیری هستند و سلامت روان نقش کلیدی در پیشگیری از پیامدهای شدید دارد.
در کل، از منظر سلامت روان، این مقاله به درک صحیح و علمی PMADs کمک می‌کند، استیگما را کاهش می‌دهد، اهمیت تشخیص و درمان به موقع را نشان می‌دهد و والدین را ترغیب می‌کند برای حمایت روانی و عاطفی خود اقدام کنند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
