در شرایط استرس زا، ذهن انسان مستعد خطا و آشفتگی است. اما اگر بدانید خلبانان چگونه در اوج فشار ذهن خود را مدیریت می‌کنند، می‌توانید با سه تکنیک ساده اما مؤثر، از اضطراب های روزمره جلوگیری کرده و آرامش روانی‌تان را حفظ کنید.
به گزارش خط سلامت پیشگیری از اشتباهاتی که با حواس‌پرتی در لحظات حساس رخ می‌دهند می‌تواند جلوی بروز حوادث یا مشکلات جدی را بگیرد. برای مثال، ممکن است هنگام پیاده شدن از خودروی اینترنتی حواستان پرت شود و گوشی‌تان را جا بگذارید. یا هنگام گذاشتن خریدها در ماشین، عینک آفتابی‌تان را روی سقف خودرو فراموش کنید و بعد حرکت کنید. یا تصمیم دارید چیزی را بررسی کنید، ولی حواستان پرت می‌شود و فراموش می‌کنید، و زمانی یادتان می‌افتد که دیگر خیلی دیر شده است.
این نوع اشتباهات معمولاً باعث یک زنجیره از استرس می‌شوند
این سناریوها برای بیشتر ما آشنا هستند. احتمال اشتباه زمانی بیشتر می‌شود که دچار آشفتگی، خستگی، گرما، فشار یا خارج از روال عادی زندگی‌مان باشیم. بنابراین جلوگیری از بروز استرس اضافی دقیقاً زمانی که در این شرایط هستیم، بسیار سودمند خواهد بود.
در صنعت هوانوردی و سازمان FAA (اداره فدرال هوانوردی آمریکا) سرمایه‌گذاری زیادی برای آموزش خلبانان در زمینه جلوگیری از حواس‌پرتی در لحظات بحرانی پرواز انجام شده است و این روش‌ها مؤثر هستند. ایمنی در پروازهای تجاری بسیار بالا است. ما هم می‌توانیم از همین سیستم‌ها در زندگی روزمره‌مان استفاده کنیم.
در ادامه، سه استراتژی از دنیای هوانوردی را بررسی می‌کنیم که می‌توانند در مدیریت حواس‌پرتی بسیار مفید باشند:
۱. قانون «کابین خلبان بی‌صدا» (Sterile Cockpit Rule)
در پرواز، قانونی به نام "کابین خلبان بی‌صدا" وجود دارد که طی آن در مراحل بحرانی مثل برخاست و فرود، هیچ مکالمه‌ی غیرضروری بین خلبانان مجاز نیست. در طول بخش‌های آرام‌تر پرواز، شاید در مورد آخر هفته صحبت کنند، اما در لحظات حساس این گفت‌وگوها کاملاً ممنوع است.
کاربرد برای زندگی شخصی:
زمان‌هایی را مشخص کنید که نیاز به تمرکز کامل دارید و قانون «کابین بی‌صدا» را برای خودتان وضع کنید. مثلاً وقتی در حال دنده عقب رفتن هستید یا چیزی سنگین در دست دارید، به اعضای خانواده‌تان بگویید که در آن لحظه با شما صحبت نکنند. اگر در حال باز کردن در خانه هستید و وسایل زیادی دست‌تان است، می‌توانید از فرزندتان بخواهید مکالمه را به بعد موکول کند.
۲. مدیریت منابع خدمه: یکی پرواز می‌کند، دیگری ارتباط برقرار می‌کند
در کابین دو خلبانه، وظایف بین دو نفر تقسیم می‌شود. یکی هدایت هواپیما را برعهده دارد و دیگری مسئول ارتباط با برج مراقبت است.
کاربرد برای زندگی شخصی:
در موقعیت‌های استرس‌زا، اگر دو بزرگسال حضور دارند، یکی را مسئول انجام کار اصلی و دیگری را مسئول برقراری ارتباط با دیگران قرار دهید. مثلاً اگر یکی از اعضای خانواده بیمار است، یک نفر مراقبت را انجام دهد و دیگری با خانواده و دوستان در تماس باشد.
نکته اصلی این است که به‌طور شفاف مشخص باشد چه کسی مسئول چیست. تقسیم وظایف بین «انجام‌دهنده» و «ارتباط‌گیرنده» در بسیاری از موقعیت‌ها بسیار مفید است.
۳. «پرواز، مسیر، ارتباط» (Aviate, Navigate, Communicate)
در آموزش خلبانی، از حافظه‌یارهای زیادی استفاده می‌شود که باید آن‌قدر تمرین شوند که در شرایط بحرانی، به شکل خودکار عمل شوند.
یکی از این حافظه‌یارها، ترتیب اولویت‌ها در شرایط اضطراری است:
ابتدا هدایت پرواز (Aviate)، سپس مسیر (Navigate)، و در نهایت ارتباط (Communicate).
در موقعیت اضطراری، اولویت اول خلبان حفظ کنترل هواپیماست. سپس مسیر پرواز را مشخص می‌کند و در آخر به برج مراقبت گزارش می‌دهد. اگر در حین بحران ارتباط خلبان با برج قطع شود، قابل درک است؛ چون اول باید کنترل را حفظ کند.
کاربرد برای زندگی شخصی:
می‌توانید حافظه‌یارهایی برای اولویت‌بندی در شرایط بحرانی زندگی بسازید. مثلاً برای والدین نوزاد تازه متولدشده، اولویت اول مراقبت از نوزاد است، نه ارسال عکس و پاسخ به پیام‌ها. یا در بحران‌های کاری، ابتدا باید مشکل را مهار کرد (مثل «هدایت پرواز»)، نه اینکه اول با دیگران تماس گرفت.
چرا این استراتژی‌ها مؤثرند وقتی تحت فشار هستیم؟
شاید در نگاه اول عجیب باشد که بخواهیم از قوانین هوانوردی برای جلوگیری از جا گذاشتن گوشی یا فراموشی کارها در زندگی روزمره استفاده کنیم. اما واقعیت این است که این استراتژی‌ها به‌طور گسترده آزمایش و بهینه‌سازی شده‌اند.
نکته طلایی این روش‌ها در این است که بسیار شفاف و به‌یادماندنی هستند درست همان چیزی که در لحظات آشفتگی ذهنی به آن نیاز داریم. با الهام از این چارچوب‌ها، می‌توانیم از آن اشتباهات کوچک که به بحران‌های بزرگ تبدیل می‌شوند، جلوگیری کنیم.
جمع‌بندی:
این استراتژی‌های برگرفته از هوانوردی، اگرچه فنی به نظر می‌رسند، اما در عمق خود با مفاهیم کلیدی روانشناسی مانند تنظیم هیجانی، تاب‌آوری، تمرکز، و اولویت‌بندی شناختی پیوند دارند.
استفاده روزمره از این ابزارها می‌تواند از اضطراب‌های کوچک اما پی‌در‌پی جلوگیری کند، که در بلندمدت منبع مهمی از استهلاک روانی هستند.
در دنیای پر از محرک امروز، داشتن قوانین ساده اما شفاف برای کاهش حواس‌پرتی، نه‌تنها کارآمد، بلکه نوعی مراقبت از سلامت روان است.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
