
افراد مبتلا به افسردگی اغلب در یادآوری خاطرات خاص زندگی خود دچار مشکل میشوند، اما یک روش ساده و نوآورانه میتواند راهگشا باشد: بوها! پژوهش جدیدی نشان میدهد که استشمام بوهای آشنا میتواند در بازخوانی خاطرات شخصی و عاطفی نقش مؤثری داشته باشد و به بهبود سلامت روان کمک کند.
به گزارش خط سلامت عطر درمانی میتواند ابزار مفیدی برای کمک به افراد مبتلا به افسردگی در بازخوانی خاطرات زندگیشان باشد، نتایج یک مطالعه کوچک نشان میدهد.
افراد مبتلا به افسردگی ممکن است در به یاد آوردن خاطرات مشخص و ویژه از زندگی خود مشکل داشته باشند مثلاً یک مهمانی شام با دوستان یا بازدید از کافیشاپ مورد علاقهشان. اکنون یک مطالعه آزمایشی کوچک نشان میدهد که «عطر درمانی» میتواند به این افراد کمک کند تا خاطرات اتوبیوگرافیک (خاطرات شخصی زندگی) که دسترسی به آنها سخت است را بازیابی کنند.
در این مطالعه ۳۲ بزرگسال مبتلا به اختلال افسردگی عمده شرکت کردند. در این مطالعه از بوهای آشنا مثل قهوه، پرتقال و ویکس (Vicks VapoRub) به عنوان محرک برای یادآوری خاطرات استفاده شد. برای مثال، وقتی بو قهوه به فرد نشان داده شد، ممکن بود خاطرهای خاص مثل دیدار با خواهر یا برادر برای نوشیدن لاته در یک بعدازظهر بهاری به ذهنش خطور کند، نه فقط یادآوری کلی از کافیشاپ محلی که معمولاً به آنجا میرود.
مطالعات قبلی از کلمات و تصاویر به عنوان محرک برای یادآوری خاطرات استفاده کرده بودند، اما در این مطالعه جدید، دانشمندان بین محرکهای بویایی و کلامی جابهجا شدند تا ببینند کدامیک در بهبود یادآوری خاطرات موثرتر است. آنها دریافتند شرکتکنندگان خاطرات خاصتری را هنگام مواجهه با بوها به یاد میآورند.
کیمبرلی یانگ، نویسنده ارشد مطالعه و استاد روانپزشکی در دانشگاه پیتسبورگ، گفت: «برای من تعجبآور بود که هیچ کس قبلاً به یادآوری خاطرات در افراد افسرده با استفاده از بو توجه نکرده بود.» بوها به طور شناخته شده محرکهای قوی و غالباً احساسی برای خاطرات هستند که سایر محرکها اینگونه عمل نمیکنند.
مایکل لئون، استاد بازنشسته عصبشناسی و رفتار در دانشگاه کالیفرنیا، گفت: «سیستم بویایی تنها حس است که مسیر مستقیم و سریع به مراکز حافظه و مراکز عاطفی مغز دارد.» سایر حواس باید مسیرهای پیچیدهتر و طولانیتری را طی کنند.
به این ترتیب، استفاده از حس بویایی میتواند استراتژی خوبی برای بازسازی مراکز عاطفی در افسردگی و باز کردن قفل خاطرات مرتبط با آن باشد. یانگ افزود: «اگر بتوانیم حافظه را بهبود بخشیم، میتوانیم حل مسئله، تنظیم احساسات و سایر مشکلات عملکردی که افراد افسرده معمولاً با آن روبهرو هستند را بهبود دهیم.»
این مهم است چون افراد مبتلا به افسردگی تمایل دارند خاطرات زندگیشان را در دستههای کلی و عمومی جای دهند و احساسات مرتبط با آن خاطرات را بیش از حد تعمیم دهند. مثلاً فرد ممکن است «دوران دانشگاه» را به عنوان یک دوره کلی منفی به یاد آورد و نتواند خاطرات مثبت مشخصی از آن دوران به یاد بیاورد.
این نوع تعمیم خاطرات باعث میشود فرد در الگوهای فکری منفی باقی بماند که شکستن آنها دشوار است. برای مثال، این باعث میشود فرد نتواند افکار منفی و تعمیمیافتهای مانند «من شکست خوردهام» را به چالش بکشد.
در مطالعه آزمایشی، از شرکتکنندگان خواسته شد پس از استشمام ۲۴ نمونه بو (از جمله لاوندر، زیره، ویسکی، شربت سرفه و واکس کفش) یا شنیدن کلماتی که آن بوها را توصیف میکردند، خاطرات خود را بازگو کنند.
نتایج نشان داد در شرایط محرک کلامی، ۵۲٪ از خاطرات خاص بودند، در حالی که این درصد در محرک بویایی به ۶۸٪ رسید. همچنین این خاطرات با بوها، از نظر تحریکپذیری و وضوح در زمان یادآوری، امتیاز بالاتری داشتند.
تیم پژوهشی قصد دارد آزمایشهای بعدی را با استفاده از اسکن مغزی انجام دهد تا بررسی کند چگونه آمیگدالا مرکز پردازش احساسات در مغز به این درمان پاسخ میدهد.
در پایان، آنها امیدوارند این مطالعه اولیه محرک مطالعات بزرگتر با نمونههای متنوعتر شود تا ارتباطات دقیقتر و توضیحات بهتری درباره این یافتهها ارائه شود.
بررسی از منظر سلامت روان
این مطالعه نشان میدهد استفاده از محرکهای بویایی میتواند به طور خاص در کمک به افراد مبتلا به افسردگی برای دسترسی به خاطرات شخصی دقیق و خاص مؤثر باشد. این مسئله اهمیت زیادی دارد زیرا در افسردگی، افراد غالباً گرفتار تفکرات کلی و منفی درباره زندگی خود هستند که بهصورت تعمیم یافته، حس شکست و ناامیدی را تشدید میکند.
بازیابی خاطرات دقیق و خاص به وسیله بو میتواند:
به بهبود تنظیم هیجانی کمک کند؛ چون خاطرات خاص اغلب بار عاطفی مثبت یا منفی مشخص دارند که شناخت و مواجهه با آنها میتواند در درمان افسردگی مفید باشد.
به بهبود حل مسئله و انعطافپذیری شناختی کمک کند؛ وقتی فرد خاطرات خاص و موقعیتهای متفاوت را بهتر به یاد میآورد، میتواند الگوهای منفی را بهتر شناسایی و اصلاح کند.
به عنوان ابزاری در درمانهای مکمل مانند رواندرمانی مبتنی بر خاطره (memory-based therapies) به کار رود.
سیستم بویایی به دلیل اتصال مستقیم به مراکز حافظه و احساسات در مغز، در انتقال سریع و مؤثر احساسات و خاطرات نقش کلیدی دارد، و این ویژگی آن را به ابزاری قوی برای باز کردن قفل خاطرات در افراد افسرده تبدیل میکند.
با توجه به نتایج این مطالعه، «عطر درمانی» میتواند به عنوان یک روش غیرتهاجمی و ساده برای کمک به بهبود وضعیت روحی و سلامت روان بیماران مبتلا به افسردگی توسعه یابد، البته نیاز به مطالعات بزرگتر و طولانیتر برای اثبات قطعی اثرات آن وجود دارد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است