سفید کردن دندان‌ها تنها یک اقدام زیبایی نیست؛ این کار می‌تواند تاثیر عمیقی روی سلامت روان شما بگذارد. لبخندی درخشان و سالم نه‌تنها باعث افزایش اعتماد به نفس می‌شود، بلکه به بهبود روابط اجتماعی و کاهش اضطراب‌های مرتبط با ظاهر کمک می‌کند. اما مراقب باشید که زیاده‌روی و وسواس در این زمینه می‌تواند عکس اثر بگذارد.
به گزارش خط سلامت بدون توجه به اینکه چند بار دندان‌هایتان را مسواک می‌زنید، برخی از رنگ‌های زرد ناخوشایند ممکن است از بین نروند. اگر دندان‌هایتان رنگ گرفته‌اند، شاید از خود پرسیده‌اید: «آیا سفید کردن دندان‌ها ایمن است؟»
دندان‌های سفید و مرتب از دیرباز به عنوان یک ویژگی جذاب شناخته شده‌اند. مقاله‌ای منتشر شده در مجله Sociology of Health & Illness حتی نشان داده که داشتن لبخندی روشن می‌تواند بر جایگاه اجتماعی، میزان درآمد و موفقیت در روابط عاشقانه ما تأثیر بگذارد! بنابراین، دلایل زیادی وجود دارد که بخواهید دندان‌هایتان را سفید کنید.
اما خطرات چیست؟ گزینه‌های زیادی برای درمان زردی دندان‌ها وجود دارد: کیت‌های خانگی، درمان‌های داخل مطب و روش‌های تجویزی دندان‌پزشک. هر کدام به دلایلی وسوسه‌انگیز هستند، اما تشخیص اینکه کدام یک ایمن است می‌تواند گیج‌کننده باشد. برای همین ما از دندان‌پزشکان برجسته در زمینه زیبایی خواسته‌ایم نظراتشان را درباره سفید کردن ایمن دندان‌ها با ما در میان بگذارند.
سفید کردن دندان‌ها ایمن است و چگونه کار می‌کند؟
«محصولات سفید کننده دندان‌ها معمولاً استفاده ایمن دارند»، دکتر آلینا لی لین، دندان‌پزشک می‌گوید. با این حال، او تأکید می‌کند که باید با احتیاط از این محصولات استفاده شود. «محصولات سفید کننده را بیش از حد استفاده نکنید و آن‌ها را بیش از زمان توصیه شده روی دندان‌ها باقی نگذارید.»
اکسیدان‌ها (پراکسیدها) رایج‌ترین مواد سفید کننده دندان‌ها هستند. هیدروژن پراکسید یا کاربامید پراکسید احتمالاً در فهرست مواد تشکیل‌دهنده کیت سفید کننده شما وجود دارد، چه کیت خانگی باشد یا درمان داخل مطب. نحوه عملکرد این مواد کمی پیچیده است. به طور خلاصه، این مواد لکه‌ها را از مینای دندان جدا می‌کنند: کاربامید پراکسید به هیدروژن پراکسید و اوره تجزیه می‌شود تا به سطح مینای دندان نفوذ کند. طبق تحقیقی که در مجله Journal of Dentistry منتشر شده، به دلیل خاصیت اسیدی هیدروژن پراکسید، این ماده می‌تواند الکترون‌ها را از بین ببرد و اتم‌های موجود در مولکول‌های لکه‌زا را بشکند. به این ترتیب، لکه‌ها از روی دندان برداشته می‌شوند و دندان‌ها روشن‌تر به نظر می‌رسند.
خطرات سفید کردن دندان چیست؟
مطالعه‌ای در Journal of Evidence-Based Dental Practice چند خطر مرتبط با کیت‌های خانگی سفید کننده دندان را گزارش کرده، از جمله زبر شدن و نرم شدن سطح دندان، افزایش احتمال دِمینرالیزاسیون (از دست دادن مواد معدنی)، و آسیب به ترمیم‌های دندانی. دکتر لین به LiveScience می‌گوید: «شایع‌ترین خطر هنگام سفید کردن دندان‌ها، حساسیت موقتی یا همان "زینگرها" است.»
استفاده بیش از حد از پراکسیدها نیز خطرات خاص خود را دارد. «استفاده زیاد از محصولات سفید کننده با غلظت بالا باعث خشکی دندان‌ها می‌شود که این موضوع می‌تواند باعث تیره‌تر شدن دندان‌ها با گذشت زمان شود.» دکتر آمو سهال هم این هشدارها را تأیید می‌کند و می‌گوید: «محصولات ارائه شده توسط دندان‌پزشکان ایمن هستند، اما برخی محصولات موجود در فروشگاه‌ها یا آنلاین می‌توانند حاوی مواد ساینده یا اسیدهایی باشند که به دندان‌ها آسیب می‌رسانند.»
پراکسیدها فقط سطوحی را که با آن‌ها تماس دارند سفید می‌کنند و این می‌تواند عوارض طولانی مدت داشته باشد. مقاله‌ای در سال 2006 در British Dental Journal نگرانی‌هایی درباره ایمنی سفید کردن دندان و لثه مطرح کرده است. دکتر لین هشدار می‌دهد که «وقتی محصول زیادی استفاده شود یا برای مدت طولانی روی دندان و لثه بماند، می‌تواند باعث تحریک، سوزش لثه یا حساس شدن دندان‌ها شود.» با این حال، توصیه کلی این است که اگر طبق دستورالعمل‌ها عمل کنید، استفاده از محصولات سفید کننده دندان باید ایمن باشد.
کیت‌های سفید کننده خانگی ایمن هستند؟
ایمنی کیت‌های خانگی به دو عامل اصلی بستگی دارد: کیفیت محصول و میزان رعایت دقیق دستورالعمل‌ها. اگر بیش از حد از آن‌ها استفاده نکنید و زمان توصیه شده را رعایت کنید، به طور کلی ایمن هستند.
در برخی کشورها مثل بریتانیا، کیت‌های سفید کننده خانگی به شدت تنظیم می‌شوند. یعنی یا باید درمان توسط دندان‌پزشک تجویز شود یا داخل مطب انجام گیرد. دکتر سهال توضیح می‌دهد: «تنها دندان‌پزشکان می‌توانند سیستم‌های سفید کننده مناسب را در بریتانیا تجویز کنند. سفید کردن خانگی با نسخه دندان‌پزشک مشکلی ندارد.» او همچنین توصیه می‌کند از خمیردندان‌های سفید کننده پرهیز کنید، چون این محصولات می‌توانند ساینده باشند و باعث آسیب به مینای دندان شوند.
آیا همه می‌توانند دندان‌هایشان را سفید کنند؟
با توجه به خطراتی که مطرح شد، برخی افراد بهتر است از سفید کردن دندان‌ها خودداری کنند. دکتر دیوید رایس، بنیان‌گذار IgniteDDS و سردبیر DentistryIQ می‌گوید: «پیشنهاد می‌کنم ابتدا با دندان‌پزشک و بهداشت‌کار دهان مشورت کنید تا مطمئن شوید دهان سالمی دارید.»
شرایطی که ممکن است باعث شود نتوانید دندان‌ها را سفید کنید شامل تحلیل لثه، درمان‌های زیبایی دندانی قبلی (مثل ارتودنسی)، دندان‌های پوسیده یا ترمیم نشده، خشکی دهان یا بهداشت ضعیف دهان است. بیشتر این موارد طی یک معاینه دندانپزشکی قابل تشخیص هستند، پس بهتر است پیش از شروع سفید کردن، یک چکاپ کامل انجام دهید.
بررسی‌ای در سال 2017 در مجله Dental Clinics of North America نیز توصیه کرده که در دوران بارداری از سفید کردن دندان‌ها اجتناب شود. این پژوهش پیشنهاد می‌کند درمان‌های انتخابی دندانپزشکی، از جمله سفید کردن، تا بعد از زایمان به تعویق بیفتد
بررسی سفید کردن دندان‌ها از منظر سلامت روان به چند جنبه مهم برمی‌گردد:
۱. تأثیر سفید کردن دندان‌ها بر اعتماد به نفس و عزت نفس
داشتن دندان‌های سفید و درخشان معمولاً به عنوان نشانه‌ای از سلامت، بهداشت و زیبایی شناخته می‌شود. وقتی فرد از ظاهر دندان‌هایش راضی باشد، این موضوع می‌تواند به طور مستقیم اعتماد به نفس او را افزایش دهد. این افزایش اعتماد به نفس باعث می‌شود فرد در تعاملات اجتماعی، شغلی و روابط شخصی راحت‌تر و موثرتر عمل کند. در واقع، لبخند زیبا یکی از عناصر کلیدی برای ایجاد تأثیر مثبت اولیه است که روی روان فرد تاثیر مثبت می‌گذارد.
۲. کاهش اضطراب اجتماعی و بهبود خلق
افرادی که دندان‌هایشان رنگ گرفته یا لکه‌دار است ممکن است در موقعیت‌های اجتماعی احساس شرمندگی یا اضطراب کنند و از لبخند زدن یا صحبت کردن در جمع خودداری کنند. سفید کردن دندان‌ها می‌تواند این نگرانی‌ها را کاهش دهد و به بهبود خلق و کاهش اضطراب اجتماعی کمک کند. داشتن دندان‌هایی که فرد به آن‌ها افتخار می‌کند، موجب راحت‌تر بودن در جمع و افزایش حس مثبت نسبت به خود می‌شود.
۳. مراقبت از سلامت دهان و روان مرتبط است
سفید کردن دندان‌ها معمولاً بخشی از مراقبت‌های بهداشتی و زیبایی دهان است که نشان‌دهنده توجه فرد به خود و سلامت خود است. این رفتارهای مراقبتی به تقویت تصویر ذهنی مثبت از خود کمک می‌کنند و احساس کنترل بر زندگی را افزایش می‌دهند که برای سلامت روان اهمیت زیادی دارد.
۴. خطرات احتمالی سلامت روان در صورت وسواس یا استفاده نادرست
اما از سوی دیگر، اگر فرد به صورت وسواسی یا به دلیل اضطراب‌های شدید درباره ظاهر خود به سفید کردن دندان‌ها بپردازد، ممکن است مشکلات روانی ایجاد شود. مثلاً اختلال بدشکلی بدن (Body Dysmorphic Disorder) که در آن فرد بیش از حد نگران نقص‌های ظاهری خود است، می‌تواند باعث شود شخص به طور مکرر و نادرست به سفید کردن دندان‌ها روی بیاورد که به سلامت دهان آسیب می‌زند و اضطراب و افسردگی را تشدید می‌کند.
۵. تأثیرات روانی ناشی از عوارض سفید کردن دندان
عوارض جانبی مانند حساسیت دندان‌ها یا التهاب لثه که ممکن است در اثر سفید کردن دندان به وجود آید، می‌تواند باعث ناراحتی جسمی و روانی شود. ناراحتی‌های جسمی مزمن معمولاً می‌توانند منجر به استرس و کاهش کیفیت زندگی روانی شوند.
جمع‌بندی
سفید کردن دندان‌ها اگر به طور صحیح و تحت نظر دندان‌پزشک انجام شود، می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت روان داشته باشد؛ از جمله افزایش اعتماد به نفس، کاهش اضطراب اجتماعی و بهبود احساس خوب نسبت به خود. اما توجه به استفاده متعادل و جلوگیری از وسواس در این زمینه اهمیت دارد تا از بروز عوارض جسمی و روانی پیشگیری شود.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
