علل و عوامل خطر بیماری پیوند علیه میزبان

علت بیماری پیوند علیه میزبان ، عدم تطابق ژنتیکی بین سلول‌های اهداکننده و گیرنده است.

به گزارش خط سلامت به عبارت ساده‌تر، زمانی که سیستم ایمنی بدن پیوندی، تفاوت‌های ژنتیکی بین خود و بدن گیرنده را تشخیص می‌دهد، واکنش نشان داده و به بافت‌های سالم حمله می‌کند.

بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD)

بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD) یک عارضه رایج پس از پیوند سلول‌های بنیادی یا مغز استخوان است که به دلیل عدم تطابق ژنتیکی بین سلول‌های اهداکننده و گیرنده ایجاد می‌شود. اگرچه پیش‌بینی اینکه چه کسی به GVHD مبتلا می‌شود غیرممکن است، اما برخی عوامل خطر می‌توانند احتمال بروز این عارضه را افزایش دهند.

نقش ژنتیک

در مرکز بیماری GVHD، عدم تطابق بین ژن‌های اهداکننده و گیرنده قرار دارد. ژن‌ها مجموعه‌ای را تشکیل می‌دهند که به عنوان کمپلکس اصلی سازگاری بافتی (MHC) شناخته می‌شود و پروتئین‌هایی را کد می‌کنند که به عنوان آنتی‌ژن‌های لکوسیت انسانی (HLA) شناخته می‌شوند. این آنتی‌ژن‌ها مانند یک برچسب شناسایی برای سلول‌ها عمل می‌کنند و به سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا سلول‌های خودی را از سلول‌های خارجی تشخیص دهد.

در GVHD، سیستم ایمنی گیرنده، سلول‌های پیوندی را به عنوان مهاجم تشخیص داده و به آن‌ها حمله می‌کند. به همین دلیل، تطابق دقیق بین اهداکننده و گیرنده از نظر HLA بسیار مهم است.

عوامل خطر رایج برای بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD)

علاوه بر عوامل ژنتیکی، عوامل دیگری نیز می‌توانند خطر ابتلا به GVHD را افزایش دهند:

سن اهداکننده و گیرنده: سن بالاتر با افزایش خطر GVHD مرتبط است.

عدم تطابق HLA: هرچه عدم تطابق HLA بین اهداکننده و گیرنده بیشتر باشد، خطر بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD) نیز بیشتر می‌شود.

نوع پیوند: پیوند سلول‌های بنیادی خون محیطی نسبت به پیوند مغز استخوان خطر GVHD بیشتری دارد.

عفونت با ویروس‌های خاصی مانند CMV یا EBV: این عفونت‌ها می‌توانند پاسخ ایمنی را تقویت کرده و خطر GVHD را افزایش دهند.

عوامل خطر سبک زندگی برای بیماری پیوند علیه میزبان (GVHD)

اگرچه عوامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن یا رژیم غذایی به طور مستقیم بر GVHD تأثیر نمی‌گذارند، اما وضعیت عملکرد عمومی فرد می‌تواند بر خطر و شدت GVHD تأثیرگذار باشد. افرادی که وضعیت عملکرد بهتری دارند، معمولاً خطر ابتلا به GVHD کمتری دارند.

ملاحظات درمانی

انتخاب درمان مناسب برای کاهش خطر GVHD بسیار مهم است. برخی از روش‌های درمانی که برای کاهش خطر GVHD استفاده می‌شوند عبارتند از:

انتخاب اهداکننده مناسب: پیدا کردن اهداکننده‌ای با بیشترین تطابق آنتی‌ژن‌های لکوسیت انسانی (HLA) با گیرنده.

تخلیه سلول‌های T: حذف سلول‌های T از پیوند برای کاهش پاسخ ایمنی.

استفاده از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی: برای جلوگیری از رد پیوند و کاهش خطر GVHD.

نتیجه‌گیری

بیماری پیوند علیه میزبان یک عارضه پیچیده است که عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند. اگرچه ژنتیک نقش اصلی را ایفا می‌کند، اما عوامل دیگری مانند سن، نوع پیوند و وضعیت سلامت عمومی نیز می‌توانند خطر را افزایش دهند. با انتخاب درمان مناسب و مراقبت‌های دقیق، می‌توان خطر GVHD را کاهش داد و کیفیت زندگی بیماران پیوندی را بهبود بخشید.

تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است