تابستان فرصتی طلایی برای بازسازی روابط خانوادگی است. وقتی فشارهای روزمره کاهش پیدا می‌کند و ذهن‌ها آرام‌تر می‌شوند، می‌توانیم به مشکلاتی که مدت‌ها نادیده گرفته‌ایم با دیدی تازه و قلبی باز نگاه کنیم و قدم‌های مؤثری برای بهبود فضای خانواده برداریم.
به گزارش خط سلامت آگاهی اولین قدم برای تغییر است؛ و تعهد لازمه هر درمان مؤثری است. وقتی آگاهی، تعهد و زمان مناسب فراهم باشد، مشاوره یا درمان (فردی، خانوادگی، بازی‌درمانی یا روان‌درمانی) می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
ذهن در زمان استراحت بهتر فکر می‌کند
وقتی سال تحصیلی تمام می‌شود، درمانگران می‌گویند معمولاً برنامه‌های کاری‌شان کمی خلوت می‌شود. والدینی که منتظر برنامه‌های تمرین شنا یا کمپ بچه‌ها هستند، معمولاً وقت ملاقات را به تعویق می‌اندازند تا مشغله‌های مدرسه شروع نشود.
آیا این به شما شباهت دارد؟ آیا مشکلاتی هست که نیاز به رسیدگی دارد ولی تاکنون اقدامی نکرده‌اید؟ آیا در تابستان که وقت آزاد بیشتری دارید، به فکر مشاوره هستید؟ آیا دعواهای فرزندان‌تان به حدی رسیده که نگران‌کننده شده است؟
اگر پاسخ شما به حداقل سه سؤال از چهار سؤال بالا مثبت است، شرکت در جلسات درمانی می‌تواند مفید باشد.
نگاهی به تعاملات خانوادگی
بسیاری از نوجوانان از والدین خود شکایت دارند. والدین امیدوارند که پایه‌های ارزش‌ها و رفتارهای خوب را در کودکان‌شان بنا کنند. اما باید به نقش‌های خانوادگی توجه کرد، نه فقط به ترتیب تولد.
چه کسی نقش قهرمان خانواده را دارد؟ میانجیگر و صلح‌جو کیست؟ چه کسی جوک‌گو یا شوخ‌طبع خانواده است؟ کدام عضو خانواده ممکن است احساس گمگشتگی یا فراموش‌شدگی کند؟ چه کسی قربانی سرزنش است؟ و چه کسانی وابستگی‌های بیش از حد را تقویت یا حمایت می‌کنند؟
قهرمان خانواده معمولاً مراقب و «کودک خوب» است که قوانین را رعایت می‌کند، موفق است و مسئولیت‌پذیر است، اما ممکن است در صورت نرسیدن به اهداف شخصی، دچار احساس گناه شود. «کودک مشکل‌دار» ممکن است سرکش به نظر برسد اما ممکن است در واقع با احساسات رد شدن، خشم یا حسادت دست و پنجه نرم کند. این فرد ممکن است به عنوان قربانی سرزنش و سکوت شده باشد، اما تحمل چنین فشارهایی محدود است.
تمرین‌های هنری و دفترچه‌نویسی
اگر کودکان شما زیاد با هم دعوا می‌کنند، تکنیکی از کتاب کودک عصبانی: بازپس‌گیری کنترل وقتی کودکتان از کنترل خارج می‌شود وجود دارد که بازیگران دعوا را از هم جدا می‌کند و هرکدام باید مشکل را از دید دیگری بنویسند یا اگر خیلی کوچک هستند، نقاشی کنند.
این ابزار به آرام کردن بچه‌ها، ایجاد فاصله و توسعه همدلی و دیدگاه جدید کمک می‌کند. همچنین می‌توانند از تابلو داستان استفاده کنند و نحوه‌ی وقوع دعوا و سپس یک روش بهتر برای رفتار مهربانانه و اجتماعی را ترسیم کنند.
اهمیت پیشگیری و آموزش در درمان
بسیاری وقتی به بحران می‌رسند به درمان مراجعه می‌کنند، اما قدرت و حکمت در مراجعه زودهنگام پیش از رسیدن به بحران است. این مانند آموزش و یادگیری مهارت‌های عاطفی است که قبل از خسته شدن از مشغله‌های سال تحصیلی، انجام می‌شود.
بخش عمده‌ای از درمان، آموزش مفاهیم روانشناختی و تعیین تکالیف است که به افراد کمک می‌کند خود به خود یاد بگیرند.
سیستم‌های خانواده و درمان شناختی رفتاری دو پایه نظری مهم در این حوزه هستند که جنبه‌های آموزشی بیشتری دارند.
در نظریه توسعه روانی اجتماعی اریک اریکسون، والدین معمولاً در مراحل «صنعت در برابر حقارت» (۶ تا ۱۱ سال) و «هویت در برابر سردرگمی نقش» (۱۲ تا ۱۸ سال) دچار چالش می‌شوند. درمان می‌تواند به شما درباره مفهوم «تفکیک» (جدایی مناسب در دوره نوجوانی و جوانی) آموزش دهد.
نکات مهم در جستجوی درمانگر
بیشتر درمانگران به صورت فردی کار می‌کنند اما همه آنها کودکان یا خانواده را در یک جلسه نمی‌پذیرند. پس اگر نیاز به درمان خانوادگی دارید، حتماً در جستجوی خود مشخص کنید.
تمرکز بر سلامت روان خود و خانواده، گامی مثبت است هر زمان که آن را شروع کنید.
از منظر سلامت روان این موضوع اهمیت بسیار زیادی دارد و می‌توان آن را این‌گونه تحلیل کرد:
تابستان و زمان آرامش ذهنی
در فصل تابستان معمولاً فشارهای روزمره مثل مدرسه، فعالیت‌های آموزشی و کار کمتر است و این فضای آرام‌تر، فرصتی می‌دهد تا اعضای خانواده به جای فرار از مشکلات، به آنها توجه کنند. در سلامت روان، کاهش استرس و ایجاد فضای مناسب برای خودآگاهی و بررسی مشکلات، یکی از پیش‌نیازهای مهم اصلاح رفتار و روابط است.
اهمیت آگاهی و تعهد به تغییر
برای هر نوع تغییر مثبت در خانواده، ابتدا باید اعضا نسبت به مشکلات آگاه شوند و سپس برای اصلاح آنها تعهد واقعی داشته باشند. این مرحله با افزایش خودآگاهی، کاهش منازعات و بهبود همدلی و ارتباط سالم همراه است که نقش مهمی در سلامت روان فردی و جمعی دارد.
شناخت نقش‌های خانوادگی و تأثیر آنها
شناخت نقش‌هایی مثل «قهرمان خانواده»، «کودک مشکل‌دار»، «میانجیگر» و «قربانی سرزنش» به اعضا کمک می‌کند تا الگوهای ناسالم را شناسایی کنند و نسبت به مسئولیت‌های خود در دینامیک خانواده آگاه شوند. این شناخت باعث می‌شود افراد از تکرار آسیب‌های عاطفی و رفتاری جلوگیری کنند و به سوی رشد و بهبود روانی حرکت کنند.
استفاده از ابزارهای خلاقانه و آموزشی
روش‌هایی مثل دفترچه‌نویسی، تابلو داستان‌ها و تمرینات هنری، راه‌هایی غیرمستقیم اما مؤثر برای بیان احساسات و تقویت همدلی و درک متقابل هستند. این تکنیک‌ها در سلامت روان باعث کاهش تنش، افزایش تنظیم هیجانی و بهبود ارتباطات بین اعضا می‌شود.
درمان پیشگیرانه و مشاوره روانشناختی
مراجعه به درمانگر پیش از رسیدن به بحران‌های شدید، می‌تواند از بروز آسیب‌های روانی شدید پیشگیری کند و به خانواده‌ها مهارت‌های لازم برای مدیریت بهتر تعارض‌ها و افزایش حمایت عاطفی را آموزش دهد. این موضوع در روانشناسی به‌عنوان مداخله زودهنگام شناخته می‌شود و از نظر سلامت روان اهمیت زیادی دارد.
کمک به رشد سالم کودکان و نوجوانان
تمرکز بر رشد روانی-اجتماعی در مراحل حساس زندگی کودکان و نوجوانان، مثل یادگیری تفکیک هویت و استقلال، باعث تقویت سلامت روان و کاهش مشکلات رفتاری می‌شود.
جمع‌بندی کلی:
تابستان با فراهم کردن فرصت زمانی مناسب، امکان ایجاد آگاهی، بهبود ارتباطات و پیگیری درمان‌های روانشناختی را برای خانواده‌ها افزایش می‌دهد. این روند باعث تقویت سلامت روان فردی و خانوادگی، کاهش تنش‌ها و ارتقای کیفیت زندگی می‌شود. توجه به این موضوع، به‌ویژه در جوامعی که با فشارهای روزمره زیاد مواجه‌اند، اهمیت ویژه‌ای دارد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
