جریان خون کافی به مغز مثل سوخت به موتور است! بدون خون‌رسانی مناسب، سلول‌های مغزی نمی‌توانند درست کار کنند و سلامت روان به خطر می‌افتد. در این مقاله، رازهای مهم جریان خون مغزی و ارتباط آن با خلق‌وخو و عملکرد ذهنی را بررسی می‌کنیم.
به گزارش خط سلامت چقدر خون در رگ‌ها و شریان‌های شما جریان دارد؟ مشخص شده است که در بدن انسان به اندازه کمی بیش از یک بطری شیر یک‌گالنی خون وجود دارد.
یک فرد بزرگسال به طور متوسط حدود ۱.۲ تا ۱.۵ گالن (۴.۵ تا ۵.۵ لیتر) خون در بدن خود دارد، دکتر دنیل لاندو، متخصص خون و انکولوژی در مرکز سرطان دانشگاه فلوریدا – می‌گوید: اگر خون نداشتید، وزنتان ۸ تا ۱۰ درصد کمتر بود. (البته، بدون خون زنده نمی‌مانید.) بنابراین، به عنوان مثال، در فردی با وزن ۱۲۰ پوند (۵۴ کیلوگرم)، خون حدود ۹.۶ تا ۱۲ پوند (۴.۴ تا ۵.۴ کیلوگرم) وزن دارد.
تا زمانی که کودکان به سن ۵ یا ۶ سالگی می‌رسند، تقریباً همان مقدار خون را دارند که بزرگسالان دارند. اما چون کودکان کوچک‌تر هستند و استخوان‌ها، عضلات و اندام‌هایشان وزن کمتری دارد، خون در بدن آن‌ها درصد بیشتری از وزن کل بدن را تشکیل می‌دهد، دکتر لاندو می‌گوید.
در مقایسه، نوزادان تازه متولد شده مقدار بسیار کمی خون دارند. یک نوزاد تازه متولد شده با وزن بین ۵ تا ۸ پوند (۲.۳ تا ۳.۶ کیلوگرم) فقط حدود ۱ فنجان (۰.۲ لیتر) خون در بدنش دارد، او اضافه کرد.
این مقدار تقریباً به اندازه مقدار خون یک گربه ۱۰ پوندی است، دکتر گرگ نلسون، دامپزشک در مرکز دامپزشکی مرکزی در ولی استریم، نیویورک، می‌گوید. سگ‌ها کمی بیشتر خون دارند (حدود ۸۶ میلی‌لیتر به ازای هر کیلوگرم، در مقابل ۵۵ میلی‌لیتر به ازای هر کیلوگرم در گربه‌ها)، به این معنی که یک سگ ۸۰ پوندی (۳۶ کیلوگرم) حدود ۰.۸ گالن (۳ لیتر) خون دارد، نلسون گفت.
خون با سرعت متوسط ۳ تا ۴ مایل در ساعت در بدن جریان دارد، طبق گفته باب برمن در کتابش به نام "زوم: چگونه همه چیز حرکت می‌کند."
وقتی بزرگسالان خون اهدا می‌کنند، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی حدود ۱ پینت (نیم لیتر) خون می‌گیرند، دکتر لاندو می‌گوید. سلول‌های خونی حدود ۱۲۰ روز عمر می‌کنند و بدن همیشه در مغز استخوان سلول‌های قرمز خون جدید تولید می‌کند. اما بازسازی این سلول‌ها زمان می‌برد، به همین دلیل نمی‌توانید هر روز خون اهدا کنید.
«به همین دلیل است که فقط می‌توانید دفعات محدودی اهدا کنید – چون باید منتظر باشید تا خونتان بهبود یابد، که معمولاً حدود چهار تا شش هفته طول می‌کشد»، لاندو به Live Science گفت.
در بزرگسالان، خون شامل حدود ۰.۸ گالن (۳ لیتر) پلاسما، سلول‌های قرمز خون، سلول‌های سفید خون و پلاکت‌ها است. ویتامین‌ها، الکترولیت‌ها و دیگر مواد مغذی در خون حل شده‌اند و به سلول‌ها و اندام‌های بدن منتقل می‌شوند.
برای مثال، طلا حدود ۰.۰۲ درصد خون انسان را تشکیل می‌دهد.
«شوخی این است که اگر بخواهید طلای خون خود را بفروشید، باید خون حدود ۴۰,۰۰۰ نفر را جمع کنید تا مقدار قابل توجهی طلا داشته باشید»، لاندو گفت.
اما از این ۴۰,۰۰۰ نفر فقط حدود ۸ اونس (۲۸ گرم) طلا به دست می‌آید – که برای ثروتمند شدن کافی نیست، او اضافه کرد.
آهن در خون بسیار بیشتر است. این عنصر به سلول‌های قرمز خون کمک می‌کند تا شکل گرد خود را حفظ کنند، به همین دلیل بزرگسالان حدود ۰.۱۱ تا ۰.۱۴ اونس (۳ تا ۴ گرم) آهن در خون خود دارند، او گفت
نسبت خون در مغز چقدر است و چطور روی سلامت روان اثر می‌گذارد؟
نسبت خون در مغز چقدر است؟
مغز تقریباً ۲٪ از وزن کل بدن را تشکیل می‌دهد اما حدود ۱۵ تا ۲۰٪ از کل جریان خون بدن را مصرف می‌کند. یعنی:
هر لحظه، حدود ۵۰۰ میلی‌لیتر خون (نیم لیتر) به مغز می‌رسد.
این جریان خون پایدار و مستمر، برای تأمین اکسیژن و مواد مغذی حیاتی مورد نیاز سلول‌های مغزی حیاتی است.
این نسبت بالا به این خاطر است که مغز یکی از فعال‌ترین و حساس‌ترین اعضای بدن است و به انرژی زیادی نیاز دارد.
نقش جریان خون در سلامت روان
تأمین اکسیژن و مواد مغذی:
مغز به طور مداوم به اکسیژن و گلوکز نیاز دارد. جریان خون کافی باعث می‌شود سلول‌های مغزی انرژی لازم برای فعالیت‌های مختلف از جمله تفکر، حافظه، و تنظیم احساسات را داشته باشند.
سم‌زدایی:
جریان خون همچنین مواد زائد متابولیکی را از مغز پاک می‌کند. اگر خون‌رسانی مختل شود، تجمع سموم می‌تواند باعث التهاب و آسیب به سلول‌های مغزی شود.
اثر بر خلق و خو و عملکرد شناختی:
کاهش جریان خون مغزی (مثلاً به دلیل بیماری‌های عروقی، استرس مزمن یا مصرف مواد مخدر) می‌تواند باعث مشکلاتی مثل اضطراب، افسردگی، کاهش تمرکز و حتی زوال عقل شود.
اختلالات روانی مرتبط با اختلالات جریان خون:
برخی بیماری‌های روانی مثل افسردگی، اسکیزوفرنی و اختلالات اضطرابی با تغییرات در جریان خون و متابولیسم مغز مرتبط شناخته شده‌اند.
چرا مراقبت از سلامت عروقی مغز مهم است؟
فعالیت بدنی منظم باعث بهبود جریان خون مغزی می‌شود و می‌تواند عملکرد شناختی را بهبود ببخشد و خطر بیماری‌های روانی را کاهش دهد.
تغذیه سالم (مثل مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان، امگا-۳ و ویتامین‌ها) به سلامت عروق مغزی کمک می‌کند.
کنترل استرس و خواب کافی نیز به حفظ تعادل جریان خون مغز کمک می‌کند و از بروز اختلالات روانی جلوگیری می‌کند.
خلاصه
اگر جریان خون مغز کافی و سالم باشد، مغز می‌تواند به خوبی کار کند، احساسات و خلق‌وخو تنظیم شود و عملکردهای شناختی در سطح بالا باقی بماند. اختلال در این جریان می‌تواند ریشه بسیاری از مشکلات سلامت روان باشد.
عناوین جذاب
چرا خون‌رسانی مغز به سلامت روان شما مرتبط است؟
نقش خون در مغز؛ کلید رفع اضطراب و افسردگی
از سلامت عروق مغز تا آرامش ذهن: پیوندی که نمی‌دانستید
وقتی خون‌رسانی مغز کم شود؛ نشانه‌ها و راه‌های درمان
جریان خون مغزی و رازهای بهبود تمرکز و حافظه
مغز و خون؛ ترکیب طلایی برای سلامت روان شما
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
