افزایش تمایل به لب‌های برجسته، تنها یک مد زودگذر زیبایی نیست؛ بلکه می‌تواند زنگ خطری برای سلامت روان باشد. روان‌شناسان هشدار می‌دهند که تبعیت کورکورانه از چهره‌های مشهور در فضای مجازی، باعث افزایش اضطراب، نارضایتی بدنی و کاهش عزت نفس در نوجوانان و جوانان شده است.
به گزارش خط سلامت اسکرول سریع در اینستاگرام ممکن است این تصور را در ذهن شما ایجاد کند که در حال حاضر، لب‌های برجسته مُد روز هستند؛ اما تحلیل علمی جدیدی از مدل‌های فشن نشان می‌دهد که این ترند به طرز شگفت‌انگیزی در دنیای مد غایب است.
یکی از توضیحات احتمالی برای این نتایج این است که دیگر صنعت مد نقش تعیین‌کننده‌ای در ترندهای زیبایی ندارد بلکه ممکن است این روزها سلبریتی‌ها عامل اصلی شکل‌دهی به این ترندها باشند.
در سال‌های اخیر، زنانی که به دنبال انجام عمل‌های زیبایی بوده‌اند، ترجیح بیشتری به داشتن لب‌های پرتر نشان داده‌اند.
افزایش تمایل به لب‌های برجسته و دلایل آن
پژوهشگران، به رهبری دکتر پرم تریپاتی، متخصص گوش، حلق و بینی و جراحی سر و گردن در دانشگاه کالیفرنیا، افزایش این ترجیح را تا حدی به تغییرات جمعیتی هم در میان مصرف‌کنندگان و هم در میان مدل‌ها و سلبریتی‌ها و همچنین به پایین بودن هزینه و ایمنی بالای فیلرهای تزریقی نسبت می‌دهند.
با اینکه صنعت مد در گذشته نقش مؤثری در شکل‌دهی به تمایلات زیبایی زنان داشته است چرا که افراد تأثیرگذار از طریق رسانه‌ها، به‌ویژه رسانه‌های چاپی، سلیقه عمومی را شکل می‌دادند محققان تصمیم گرفتند به دنبال شواهدی از ترند لب در صفحات مجله Vogue بگردند.
مطالعه‌ای بر لب‌های مدل‌های مد از ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۱
در این مطالعه، پژوهشگران لب‌های مدل‌های فشن را که بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۱ در مجله Vogue ظاهر شده بودند، تحلیل کردند. آن‌ها فقط تصاویری را در نظر گرفتند که شرایط زیر را داشتند:
صورت مدل حداقل یک‌سوم از ارتفاع صفحه را اشغال کرده باشد؛
لب‌های مدل در حالت «استراحت» باشند — یعنی لبخند نزده، دهن باز یا غنچه نباشد؛
شکل لب‌ها با آرایش تغییر نکرده باشد.
در مجموع، ۳۵۳ تصویر در این تحقیق گنجانده شدند.
با اسکن دیجیتالی این تصاویر، پژوهشگران توانستند اندازه لب بالایی و پایینی مدل‌ها را اندازه‌گیری کرده و نسبت اندازه لب بالا به پایین را نیز محاسبه کنند.
نتایج غیرمنتظره مطالعه
نتایج نشان داد که از سال ۱۹۶۰ تا ۲۰۱۱، نه اندازه لب بالایی و نه اندازه لب پایینی به طور معناداری تغییر نکرده‌اند، و نسبت اندازه لب بالا به پایین نیز ثابت مانده است. میانگین نسبت لب بالا به پایین، ۰.۶۸ بود، به این معنا که به طور میانگین، لب پایینی ۴۷ درصد بزرگ‌تر از لب بالایی بوده است.
پژوهشگران اشاره کردند که این یافته‌ها با انتظارات آن‌ها مطابقت نداشت. آن‌ها نوشتند:«اگر ترند مورد اشاره به سمت لب‌های برجسته واقعاً وجود دارد، چرا در Vogue به‌صورت کمی دیده نمی‌شود؟»
آن‌ها افزودند: «نگاهی سطحی به مجله، تصاویری درخشان و با تمرکز بر لب‌های مدل‌ها را به نمایش می‌گذارد.»
چه کسی واقعاً ترند زیبایی را هدایت می‌کند؟
پژوهشگران گفتند عواملی مانند خطای نمونه‌گیری، انتخاب مجله، و سلیقه ویراستاران مجله می‌توانند در نتایج مطالعه نقش داشته باشند. اما همچنین ممکن است دلیل اصلی این باشد که دیگر صنعت مد، عامل محرک اصلی در شکل‌دهی به سلیقه زنان نیست.
در حالی که صنعت مد در گذشته منبع تعیین‌کننده‌ای در ترندها بوده، احتمال دارد که این روزها سلبریتی‌ها نقش مهم‌تری در تأثیرگذاری بر روندهای زیبایی ایفا کنند.
به گفته پژوهشگران «به‌جای الهام گرفتن از صنعت مد، تصاویر سلبریتی‌ها در رسانه‌های جمعی که لب‌های بیش از حد برجسته را به نمایش می‌گذارند، ممکن است حالا به عنوان سکویی برای شکل‌گیری آرزوهای زیبایی در بیماران عمل کنند.»
ترند لب‌های برجسته از منظر سلامت روان:
۱. خودانگاره‌ی منفی و نارضایتی از ظاهر (Body Image Distortion)
ترند لب‌های برجسته (مثل آنچه از سلبریتی‌هایی چون کایلی جنر دیده می‌شود) ممکن است در برخی افراد، به‌ویژه زنان و دختران جوان، احساس نارضایتی از ظاهر طبیعی خود را تقویت کند. این نارضایتی می‌تواند به اختلالاتی مانند:
دیس‌مورفی بدنی (Body Dysmorphic Disorder)
افسردگی
اضطراب اجتماعی
منجر شود. افراد ممکن است خود را مکرراً با تصاویر غیرواقعی مقایسه کنند و احساس "کافی نبودن" را تجربه کنند.
۲. نقش رسانه‌های اجتماعی در تقویت اضطراب زیبایی
مغز انسان، به‌ویژه در دوران نوجوانی، نسبت به پاداش اجتماعی (لایک، کامنت و تحسین) بسیار حساس است. وقتی الگوریتم‌های اینستاگرام یا تیک‌تاک تصاویر "لب‌های کامل و برجسته" را بیشتر نمایش می‌دهند، مغز این پیام را دریافت می‌کند که:"اگر اینگونه به نظر نرسی، زیبا نیستی."
این پدیده به نام social comparison bias شناخته می‌شود و با کاهش عزت‌نفس و افزایش اضطراب همراه است.
۳. تغییر ظاهر به‌جای پذیرش خود (Self-Acceptance vs. Cosmetic Modification)
در بسیاری از موارد، مراجعه به تزریق لب، فیلر و جراحی‌های زیبایی، نه از روی علاقه، بلکه از ترس طرد شدن یا عدم پذیرش اجتماعی صورت می‌گیرد. این مسئله می‌تواند به وابستگی روانی به تغییرات مکرر چهره منجر شود که با حس بی‌ثباتی هویتی و حتی اختلالات اضطرابی همراه است.
۴. فشار غیرواقعی برای ایده‌آل‌گرایی (Perfectionism)
مدگرایی زیبایی، به‌ویژه زمانی که توسط چهره‌های مشهور تبلیغ می‌شود، می‌تواند استانداردهای زیبایی را از حالت واقع‌گرایانه خارج کند. این فشار برای رسیدن به "زیبایی کامل" (مانند نسبت خاصی بین لب بالا و پایین) یکی از عوامل روان‌شناختی در رشد کمال‌گرایی بیمارگونه (Maladaptive Perfectionism) است که با استرس و افسردگی رابطه مستقیم دارد.
نتیجه‌گیری روان‌شناختی:
در حالی که تغییرات ظاهری می‌توانند بخشی از ابراز فردی یا حتی درمانی باشند، وقتی تحت فشار ترندها، الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی یا انتظارات غیرواقعی جامعه صورت گیرند، می‌توانند به جای افزایش اعتماد به نفس، باعث فرسایش روانی شوند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
