خستگی زناشویی بعد از چند سال زندگی مشترک بوجود می آید؟ + دلایل علمی و راهکارها

خط سلامت: آیا بعد از چند سال زندگی مشترک احساس می کنید رابطه تان دیگر مثل قبل نیست؟ خستگی زناشویی پدیده ای شایع اما قابل درمان است که ریشه های روانشناختی، عصبی و عاطفی دارد. پژوهش های علمی نشان می دهند این دلزدگی الزاماً نشانه پایان عشق نیست، بلکه نتیجه فرایندهای قابل پیش بینی در مغز، هیجان و تعامل زوجین است.

خانه
عشق و خیانت

حسام تولیت

۰۳ دی ۱۴۰۴ ۲۲:۱۰

خستگی زناشویی بعد از چند سال زندگی مشترک بوجود می آید؟ + دلایل علمی و راهکارها

دلزدگی و خستگی زناشویی معمولاً بین سال های ۴ تا ۷ زندگی مشترک بروز می کند. کاهش پاسخ هیجانی مغز نسبت به شریک، فرسودگی عاطفی ، نارضایتی جنسی و انباشت تعارض ها، مهم ترین عوامل علمی این پدیده هستند. با شناخت این عوامل می توان از خستگی رابطه پیشگیری و صمیمیت را بازسازی کرد.

دلایل روانشناختی خستگی زناشویی

۱. کاهش تدریجی سیستم پاداش مغز نسبت به شریک

به گزارش خط سلامت در سال های ابتدایی رابطه، سیستم پاداش مغز (dopaminergic system) فعال است و حضور شریک زندگی هیجان و لذت ایجاد می کند. با گذشت زمان، مغز به این محرک عادت کرده و پاسخ هیجانی کاهش می یابد؛ پدیده ای که «عادت عصبی-زیستی» نام دارد.

مطالعه ای در Journal of Neuroscience (2020) نشان می دهد فعالیت مراکز پاداش مغز زوج ها بین سال های ۴ تا ۷ زندگی مشترک به طور معناداری کاهش پیدا می کند.

۲. فرسودگی عاطفی (Emotional Burnout)

در روابط بلندمدت، به ویژه زمانی که فشارهای مالی، شغلی یا فرزندپروری وجود دارد، انرژی روانی صرف مدیریت روزمرگی می شود نه مراقبت از رابطه. نتیجه، احساس تهی شدن عاطفی و نداشتن فضای امن برای ابراز احساسات است.

پژوهشی در Frontiers in Psychology (2021) نشان داد حدود ۳۸٪ زوج ها پس از ۵ سال زندگی مشترک، خستگی احساسی را تجربه می کنند.

۳. نارضایتی جنسی و سردی جسمی

یکی از قوی ترین پیش بینی کننده های خستگی زناشویی، یکنواختی یا نارضایتی جنسی است. نبود گفت وگوی صریح درباره نیازها، کاهش صمیمیت هیجانی و تکرار بی کیفیت رابطه جنسی، نقش مهمی در این فرایند دارند.

مطابق گزارش Archives of Sexual Behavior (2019)، افت رضایت جنسی در سال های ۴ تا ۷ زندگی مشترک، شاخص مهم نارضایتی کلی از رابطه محسوب می شود.

۴. حل نشده ماندن تعارض ها و انباشت رنج ها

نادیده گرفتن اختلافات کوچک یا سرکوب احساسات، در طول زمان به رنج های مزمن و حل نشده تبدیل می شود. این رنج ها معمولاً به صورت سکوت، بی تفاوتی، دلخوری یا خشم پنهان بروز می کنند.

مطابق یافته های Gottman Institute، زوج هایی که تعارض های خود را «مزمن و حل ناپذیر» می دانند، بعد از سال پنجم رابطه بیشتر دچار دلزدگی عاطفی می شوند.

۵. تفاوت انتظارات و رشد ناهماهنگ زوجین

رشد روانی، هیجانی یا معنوی در دو نفر همیشه هم زمان اتفاق نمی افتد. وقتی یکی رشد می کند و دیگری در همان نقطه باقی می ماند، احساس فاصله، بیگانگی و ناهماهنگی شکل می گیرد که زمینه ساز خستگی زناشویی است.

۶. افول گفت وگوی عمیق و صمیمانه

یکی از اولین نشانه های دلزدگی زناشویی، کاهش گفت و گوهای عمیق و بدون ماسک است. ارتباط ها محدود به مسائل روزمره، کار و فرزندان می شود و «خودِ رابطه» به حاشیه می رود.