تشخیص زودهنگام آلزایمر می‌تواند زندگی بیماران و خانواده‌هایشان را دگرگون کند؛ اما این خبر خوب همراه با چالش‌های روانی بزرگی مثل اضطراب و نگرانی است. حالا یک روش ساده و کم‌هزینه با بوی کره بادام‌زمینی در حال تغییر قواعد بازی است و می‌تواند از فشار روانی ناشی از تشخیص دیرهنگام بکاهد.
به گزارش خط سلامت تشخیص بیماری آلزایمر در مراحل اولیه همیشه چالش‌برانگیز بوده است هیچ آزمایش واحد و دقیقی وجود ندارد که بتواند با اطمینان بگوید یک فرد مبتلا به آلزایمر یا نوع دیگری از زوال عقل است یا خیر.
اما پژوهشگران مرکز بو و چشایی مک‌نایت در دانشگاه فلوریدا معتقدند که شاید یک آزمایش ساده کشف کرده‌اند بتواند در تشخیص آلزایمر در مراحل اولیه کمک کند و این آزمایش مرتبط با کره بادام زمینی است.
قسمت جلویی لوب گیجگاهی (temporal lobe) یکی از نخستین مناطقی از مغز است که در افراد مبتلا به آلزایمر دچار تحلیل می‌شود. این منطقه مغزی در پردازش بو و تشکیل خاطرات جدید نقش دارد، و همین دو مهارت از اولین مواردی هستند که در زوال شناختی مانند آلزایمر تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
بنابراین جنیفر استامپس، دانشجوی تحصیلات تکمیلی در دانشگاه فلوریدا، روشی ساده برای آزمایش حساسیت بویایی بیماران طراحی کرد. تست او بر پایه این واقعیت است که افراد مبتلا به آلزایمر معمولا تحلیل بیشتری در سمت چپ مغز دارند، طبق گزارشی که در مجله علوم عصبی منتشر شده است.
استامپس از افراد مراجعه‌کننده به کلینیک مک‌نایت خواست که چشم‌هایشان را ببندند و یکی از بینی‌های خود را بگیرند و بگویند کی می‌توانند بوی یک فنجان کوچک کره بادام زمینی را حس کنند؛ سپس تست را با بینی دیگر تکرار کرد. او با استفاده از یک خط‌کش معمولی، فاصله کره بادام زمینی تا هر سوراخ بینی را زمانی که بو حس شد، اندازه گرفت.
نتایج شگفت‌انگیز بود: در بیمارانی که بعداً به آلزایمر مبتلا تشخیص داده شدند، حساسیت سوراخ بینی سمت چپ بسیار کمتر از سوراخ بینی سمت راست بود. به طور متوسط، کره بادام زمینی باید ۳.۹ اینچ (۱۰ سانتی‌متر) به سوراخ بینی چپ نزدیک‌تر می‌شد تا بو حس شود، که نشان‌دهنده درجه‌ای از تحلیل در نیمکره چپ مغز است.
استامپس در بیانیه‌ای گفت: «در حال حاضر می‌توانیم از این تست برای تأیید تشخیص استفاده کنیم، اما برنامه داریم این آزمایش را روی بیماران مبتلا به اختلال شناختی خفیف انجام دهیم تا ببینیم آیا می‌توان با آن پیش‌بینی کرد کدام بیماران به آلزایمر مبتلا خواهند شد.»
علاوه بر معاینه جسمی برای رد سایر علل علائم زوال عقل (مانند کم‌خونی، داروها یا بیماری‌های روانی مانند افسردگی)، پزشکان معمولا مجموعه‌ای از تست‌های شناختی را به بیمار می‌دهند تا هر نشانه‌ای از زوال عقل یا آلزایمر را پیدا کنند. همچنین ممکن است از MRI یا سی‌تی‌اسکن برای رد بیماری‌های دیگر مانند تومورها یا سکته‌ها که می‌توانند باعث مشکلات شناختی یا رفتاری شوند، استفاده شود.
تست کره بادام زمینی ممکن است برای کلینیک‌هایی که تجهیزات یا نیروی انسانی لازم برای انجام این آزمایش‌ها یا آزمایش‌های پیچیده‌تر ندارند، مفید باشد. دکتر کندریک م. هایلمان، استاد نورولوژی در دانشگاه فلوریدا و همکار این مطالعه، در بیانیه‌ای گفت: «ما با انواع اختلالات حافظه مواجهیم. این تست می‌تواند بخش مهمی از فرایند ارزیابی باشد.»
از منظر سلامت روان، موضوع تست بو کردن کره بادام زمینی برای تشخیص زودهنگام آلزایمر چند نکته مهم دارد:
تشخیص زودهنگام و پیشگیری از اضطراب:
آگاهی از ابتلا به آلزایمر در مراحل اولیه می‌تواند به فرد و خانواده‌اش فرصت بدهد تا برنامه‌ریزی بهتری برای مراقبت، درمان و سبک زندگی انجام دهند. اما از سوی دیگر، اطلاع زودهنگام از این بیماری ممکن است باعث اضطراب، استرس و حتی افسردگی در فرد شود، چرا که آلزایمر بیماری پیش‌رونده و غیرقابل درمان است. بنابراین باید حمایت روانی مناسبی همراه با این تست‌ها ارائه شود.
افزایش آگاهی و کاهش استیگما:
داشتن روش‌های ساده و قابل دسترس برای تشخیص آلزایمر می‌تواند به کاهش تابو و استیگمای مرتبط با بیماری‌های روانی و زوال عقل کمک کند و به افراد انگیزه دهد تا زودتر به پزشک مراجعه کنند.
کاهش بار روانی خانواده:
تشخیص زودهنگام می‌تواند به خانواده‌ها کمک کند تا بهتر با شرایط کنار بیایند، آمادگی بیشتری داشته باشند و فشار روانی ناشی از شرایط غیرمنتظره کاهش یابد.
امکان مداخلات روانی و درمانی بهتر:
با تشخیص به موقع، می‌توان مداخلات شناختی، درمان‌های روان‌درمانی و تغییرات سبک زندگی را زودتر آغاز کرد که می‌تواند کیفیت زندگی بیمار و اطرافیانش را بهبود دهد.
تأثیر تست ساده و غیرتهاجمی بر سلامت روان:
روش‌هایی مثل تست بوی کره بادام زمینی به دلیل ساده و غیرتهاجمی بودن می‌توانند استرس و نگرانی ناشی از انجام آزمایش‌های پیچیده و پرهزینه را کاهش دهند و تجربه بهتری برای بیمار فراهم کنند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
