آیا مغز مردان و زنان واقعاً متفاوت است؟ اگر دو مغز انسانی را، یکی متعلق به مرد و دیگری به زن، در دست بگیرید، نمی‌توانید تنها با نگاه تشخیص دهید کدام متعلق به کدام جنس است. گرچه پژوهش‌ها قرن‌هاست به دنبال یافتن تفاوت‌های مغزی میان مردان و زنان هستند، اما نتایج اغلب مبهم و غیرقطعی بوده‌اند.
به گزارش خط سلامت آیا واقعاً مغز زنان و مردان با یکدیگر تفاوت دارد؟ از باورهای قدیمی تا یافته‌های مدرن علمی، نگاهی می‌اندازیم به شباهت‌ها و تفاوت‌هایی که درون جمجمه پنهان شده‌اند.
دکتر آرمین رزن‌هان از مؤسسه ملی سلامت روان ایالات متحده می‌گوید: «هیچ ویژگی‌ای از مغز وجود ندارد که کاملاً مردانه یا زنانه باشد؛ توزیع ویژگی‌ها به گونه‌ای است که همپوشانی زیادی بین دو جنس وجود دارد.»
با این حال، مطالعه این تفاوت‌ها بی‌اهمیت نیست؛ زیرا بسیاری از بیماری‌های مغزی و روانی مانند افسردگی، اوتیسم یا پارکینسون در مردان و زنان به شیوه متفاوتی بروز می‌کنند. درک منشأ زیستی یا محیطی این تفاوت‌ها می‌تواند به درمان‌های مؤثرتر منجر شود.
پیشرفت‌های نوین با هوش مصنوعی
با کمک فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی، دانشمندان توانسته‌اند تفاوت‌های ریز ساختاری مغز مردان و زنان را بهتر شناسایی کنند. برای مثال، در پژوهشی با استفاده از اسکن‌های مغزی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین، مدل‌ها توانستند جنس افراد را با دقت ۹۲ تا ۹۸ درصد پیش‌بینی کنند. این تفاوت‌ها در بخش‌هایی مانند جسم پینه‌ای (corpus callosum) و مسیرهای سفید ماده مغزی مشاهده شدند.
مطالعه‌ای دیگر نشان داد که حتی در نوزادان، مغز پسران حدود ۶ درصد بزرگ‌تر از مغز دختران است و نسبت ماده خاکستری به ماده سفید در دختران بالاتر است. برخی تفاوت‌های ساختاری مغز از بدو تولد وجود دارند و تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به تأثیرات محیطی، تربیتی یا تغییرات هورمونی مربوط باشند.
نقش جنسیت (Gender) در کنار جنس زیستی (Sex)
جنسیت، برخلاف جنس زیستی، به نقش‌ها، هویت‌ها و انتظارات فرهنگی برمی‌گردد. پژوهشی با بررسی داده‌های تصویربرداری مغزی از کودکان و استفاده از پرسش‌نامه‌های جنسیتی نشان داد که جنسیت نیز تأثیراتی مجزا از جنس زیستی بر مغز دارد. شبکه‌های مغزی مرتبط با جنس و جنسیت متفاوت بودند، هرچند این تفاوت‌ها همیشه به‌وضوح قابل تفکیک نبودند.
آینده این حوزه پژوهشی
برای درک بهتر تفاوت‌های مغزی میان مردان و زنان، پژوهش‌های آینده باید ترکیبی از مطالعات انسانی، حیوانی، ژنتیکی و طولی باشند. مطالعه کودکانی که از بدو تولد تحت بررسی قرار می‌گیرند، می‌تواند بین تأثیرات محیطی و زیستی تمایز قائل شود.
با وجود چالش‌های سیاسی و کاهش حمایت‌های پژوهشی در برخی کشورها، متخصصان بر اهمیت ادامه این تحقیقات برای بهبود درمان بیماری‌های روانی و عصبی تأکید دارند. در نهایت، این مطالعات می‌توانند روشن کنند که تفاوت‌های مغزی میان مردان و زنان چقدر واقعی، چقدر معنادار و چقدر ناشی از تربیت یا زیست‌شناسی هستند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
