اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی، که قبلاً به عنوان دیسپارونی و واژینیسموس شناخته میشد، یک اختلال عملکرد جنسی است که باعث درد مداوم یا عودکننده در طول رابطه جنسی یا سایر اشکال دخول میشود.
به گزارش خط سلامت این اختلال در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) به عنوان یک اختلال درد جنسی دستهبندی شده است و شامل اجزای فیزیکی و روانشناختی میباشد.
علائم کلیدی اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی
درد هنگام رابطه جنسی: این شایعترین علامت است که میتواند از ناراحتی خفیف تا درد شدید در طول دخول واژنی متغیر باشد.
ترس یا اضطراب: افراد مبتلا به اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی ممکن است در مورد دخول واژنی اضطراب یا ترس شدیدی تجربه کنند که میتواند درد را تشدید کند.
سفتی عضلات لگنی: در برخی موارد، عضلات کف لگن ممکن است بهطور غیرارادی سفت شوند که باعث میشود دخول مشکل یا غیرممکن شود.
تأثیرات عاطفی و روانشناختی: این اختلال معمولاً منجر به استرس، ناامیدی و مشکلات روابط به دلیل ناراحتی و اجتناب از فعالیت جنسی میشود.
علل اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی
علل اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی میتواند فیزیکی و روانشناختی باشد:
علل فیزیکی: عفونتها، شرایط لگنی (مانند اندومتریوز، فیبروئیدها یا ولوودینیا)، عدم تعادل هورمونی، یا درمانهای پزشکی مانند زایمان یا جراحی.
علل روانشناختی: آسیبهای گذشته، استرس، اضطراب یا تجربیات منفی مرتبط با رابطه جنسی میتواند به این اختلال منجر شود.
علل ترکیبی: ترکیبی از مسائل فیزیکی و استرسهای عاطفی یا روانشناختی معمولاً باعث بروز این وضعیت میشود.
درمان اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی
درمان اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی معمولاً شامل یک رویکرد چندرشتهای است که شامل موارد زیر میشود:
مداخله پزشکی: درمان شرایط پزشکی زیر بنایی از طریق دارو یا جراحی.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی کف لگن میتواند به شل شدن عضلات لگن و برطرف کردن ناراحتی فیزیکی کمک کند.
رواندرمانی: درمان شناختی-رفتاری (CBT)، درمان جنسی یا مشاوره میتواند به رسیدگی به عوامل عاطفی و روانشناختی کمک کند.
زوج درمانی: کار با یک درمانگر برای رسیدگی به مسائل ارتباطی که ممکن است به این وضعیت کمک کنند.
یک برنامه درمانی ویژه بر اساس نیازهای فردی میتواند به طور قابل توجهی در مدیریت علائم و بهبود عملکرد جنسی و کیفیت زندگی کمک کند.
چه زنانی بیشتر در معرض این اختلال هستند؟
اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی (اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی ) میتواند هر زنی را تحت تأثیر قرار دهد، اما برخی گروهها به دلایل مختلف بیشتر در معرض این اختلال هستند. عواملی که میتوانند خطر ابتلا به این اختلال را در زنان افزایش دهند عبارتند از:
زنان با سابقه آسیب جنسی
زنانی که در گذشته قربانی آزار جنسی یا تجاوز شدهاند، ممکن است بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به اختلال درد جنسی قرار گیرند. این تجربهها میتوانند باعث ایجاد اضطراب، ترس و مشکلات روانشناختی مرتبط با رابطه جنسی شوند.
زنان با مشکلات پزشکی یا بیماریهای مزمن
برخی بیماریها و شرایط پزشکی مانند اندومتریوز، فیبروئیدها، عفونتهای واژنی یا لگنی، ولوودینیا (درد در ناحیه واژن) یا التهاب و عفونتها میتوانند موجب ایجاد درد در حین رابطه جنسی شوند. همچنین، درمانهایی مانند شیمیدرمانی یا جراحیهای لگنی میتوانند به آسیبهای فیزیکی منجر شوند که در نهایت به اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی منتهی میشود.
زنان در دورههای خاص زندگی
زنانی که در دوران یائسگی یا پس از زایمان هستند، به دلیل تغییرات هورمونی، ممکن است بیشتر در معرض خشکی واژن و کاهش حساسیت جنسی قرار گیرند که این میتواند باعث درد در حین دخول شود.
زنان مبتلا به اختلالات روانشناختی
زنانی که اضطراب، افسردگی یا استرسهای شدید را تجربه میکنند، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی باشند. این مشکلات روانشناختی میتوانند بر وضعیت جنسی تأثیر گذاشته و باعث حساسیت بیشتر به درد شوند.
زنان با تجربیات منفی یا ترس از رابطه جنسی
زنانی که از نظر فرهنگی یا اجتماعی آموزشهای منفی یا محدودکننده در مورد رابطه جنسی دریافت کردهاند یا در گذشته تجربههای جنسی ناخوشایندی داشتهاند، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به اختلال درد جنسی قرار گیرند.
زنان دارای مشکلات ارتباطی در روابط
زنانی که در روابط خود با مشکلات ارتباطی و احساس عدم امنیت یا عدم اعتماد به شریک جنسی مواجه هستند، ممکن است دردهای جنسی را تجربه کنند که ناشی از تنشهای عاطفی و روانشناختی است.
زنان با عضلات لگنی سفت
زنانی که عضلات کف لگن آنها به طور غیرطبیعی سفت یا تنشدار هستند، ممکن است در معرض ابتلا به اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی قرار گیرند. این مشکل میتواند به دلیل استرس، آسیبهای جسمی یا بیحرکتی باشد.
با این حال، این اختلال میتواند به دلایل مختلف در هر زنی رخ دهد و نیاز به درمان و مشاوره تخصصی دارد.
ارتباطی بین این اختلال با سایر بیماری های روانی
اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی (اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی ) میتواند با سایر بیماریهای روانی و اختلالات روانشناختی ارتباط داشته باشد. این ارتباط میتواند به چندین شکل باشد:
اضطراب و استرس
اضطراب یکی از عوامل شایع در ایجاد یا تشدید اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی است. بسیاری از زنانی که از اختلال درد جنسی رنج میبرند، ممکن است اضطراب را تجربه کنند، به ویژه اضطراب مربوط به رابطه جنسی یا ترس از درد در حین دخول. این اضطراب میتواند به یک چرخه معیوب منجر شود، به طوری که اضطراب باعث ایجاد درد بیشتر در هنگام رابطه جنسی میشود و درد نیز اضطراب را تشدید میکند.
افسردگی
افسردگی میتواند تأثیرات منفی بر زندگی جنسی فرد داشته باشد. زنان مبتلا به افسردگی ممکن است کاهش علاقه به فعالیتهای جنسی (هیپوآکتیویتی جنسی) و افزایش درد جنسی را تجربه کنند. افسردگی میتواند باعث کاهش سطح انرژی، کاهش اعتماد به نفس و احساسات منفی نسبت به بدن شود که همه این عوامل میتوانند به مشکلات جنسی منجر شوند.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
زنانی که دچار اختلال استرس پس از سانحه هستند، به ویژه کسانی که تجربههای آزار جنسی یا تجاوز دارند، ممکن است با مشکلات جنسی، از جمله درد در حین رابطه جنسی، روبهرو شوند. PTSD میتواند منجر به مشکلات روانشناختی مانند اضطراب، افسردگی و حساسیت شدید به لمس یا تماس جنسی شود که میتواند به اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی منتهی شود.
اختلالات اضطرابی و اختلالات جنسی مرتبط
اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب اجتماعی یا اختلال اضطراب فراگیر میتوانند بر سلامت جنسی تأثیر بگذارند و باعث شوند فرد از رابطه جنسی بترسد یا از آن اجتناب کند. این اختلالات میتوانند به ایجاد تنشهای فیزیکی در بدن، مانند انقباض عضلات کف لگن، منجر شوند که باعث درد در هنگام دخول میشود.
اختلالات جسمی و روانی دیگر
برخی از اختلالات روانی مانند اختلالات خوردن (مثل بیاشتهایی عصبی) یا اختلالات مربوط به تصویر بدن میتوانند باعث مشکلات جنسی و درد در حین رابطه جنسی شوند. این اختلالات ممکن است با احساسات منفی نسبت به بدن یا نارضایتی از وضعیت جسمانی فرد ارتباط داشته باشند که منجر به درد و اختلال در عملکرد جنسی میشود.
به طور کلی، بسیاری از زنانی که مبتلا به اختلال درد/دخول تناسلی-لگنی هستند، ممکن است سایر اختلالات روانشناختی مانند اضطراب، افسردگی، و اختلالات مربوط به تجربههای جنسی منفی را تجربه کنند. این اختلالات روانشناختی میتوانند به ایجاد و تشدید درد جنسی منجر شوند، بنابراین درمان همزمان اختلالات جسمی و روانی میتواند مؤثر باشد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
