داشتن حس هدفمندی در زندگی نه فقط به روح و روان ما معنا می‌بخشد، بلکه می‌تواند سلامت مغز و توانایی‌های شناختی را در سنین بالا حفظ کند. تحقیقات جدید نشان می‌دهد سالمندانی که حس هدفمندی و رشد شخصی بیشتری دارند، کمتر دچار افت حافظه و زوال شناختی می‌شوند.
به گزارش خط سلامت یک مطالعه طولی جدید که در مجله Psychological Science منتشر شده، نشان می‌دهد رفاه کلی و به ویژه داشتن یک حس هدفمندی قوی اجزای مهمی در حفظ سلامت شناختی هستند.
در این مطالعه، داده‌های ۱۷۰۲ بزرگسال بالای ۶۵ سال که هر سال به مدت تا ۱۰ سال تست‌های شناختی و پرسشنامه‌های رفاه را انجام داده‌اند، تحلیل شد. پرسشنامه‌ها مواردی مانند خودمختاری، رشد شخصی، حس هدفمندی و رضایت از زندگی را می‌سنجیدند. تست‌های شناختی نیز حافظه، سرعت پردازش، توانایی کلامی و استدلال فضایی را ارزیابی می‌کردند.
تحلیل‌های آماری پیچیده نشان داد که شرکت‌کنندگانی که سطح رفاه بالاتری داشتند، عملکرد شناختی بهتری نیز داشتند. همچنین زمانی که رفاه آنها کاهش می‌یافت، افت شناختی مشابهی نیز مشاهده می‌شد.
نتایج مهم
یک تحلیل آماری دیگر نشان داد شناخت و رفاه به صورت ذاتی به هم مرتبط هستند. افرادی که رفاه بالاتر از معمول گزارش می‌کردند، امتیاز بهتری در تست‌های شناختی داشتند و بالعکس. این رابطه حتی بعد از کنترل سن، جنسیت، نژاد، تحصیلات، علائم افسردگی و ژنی که ریسک آلزایمر را افزایش می‌دهد، هم برقرار بود.
جالب این‌که این اثرات برای حس هدفمندی و رفاه اودیمونیک (که شامل احساس خودمختاری، رشد شخصی و ارتباط با دیگران است) قوی‌تر بود. رضایت کلی از زندگی رابطه کمتری با توانایی‌های شناختی داشت.
نقل قول از یک متخصص
آنتونی بورو، مدیر مرکز برونفنبرنر و محقق حوزه هدفمندی در زندگی، گفت:آنچه این مطالعات را به ویژه قابل توجه می‌کند این است که منابع روان‌شناختی محافظتی در برابر کاهش شناختی را نشان می‌دهد که ما کنترل و توانایی بهبود آنها را داریم. برخلاف عوامل خطر زوال عقل که ممکن است کمتر قابل تغییر باشند، حس هدفمندی چیزی است که می‌توانیم در طول زندگی به طور فعال پرورش دهیم.
او افزود:شواهدی که حس هدفمندی و سلامت شناختی را به هم مرتبط می‌کند، نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در افزایش حس هدفمندی امروز می‌تواند سال‌ها بعد تأثیر عمیقی داشته باشد.
از منظر سلامت روان، این مقاله اهمیت بسیار بالایی دارد، چون نشان می‌دهد سلامت روانی و روان‌شناختی افراد، به‌ویژه داشتن حس هدفمندی و معنا در زندگی، می‌تواند مستقیماً بر عملکرد شناختی و سلامت مغز در سنین بالا تأثیر بگذارد.
حس هدفمندی یکی از پایه‌های اصلی رفاه روانی است که به فرد احساس ارزش، جهت‌گیری و معنا می‌دهد. وقتی افراد هدفی در زندگی دارند، انگیزه و اشتیاق بیشتری برای فعالیت‌های روزمره، یادگیری و برقراری ارتباط با دیگران دارند. این موارد باعث تقویت سلامت روان می‌شوند و جلوی افسردگی، اضطراب و احساس پوچی را می‌گیرند که خود این عوامل از جمله مهم‌ترین ریسک‌های کاهش عملکرد شناختی و زوال عقل به شمار می‌روند.
از طرفی، حس هدفمندی و رفاه روان‌شناختی می‌تواند به عنوان یک سپر محافظ در برابر استرس‌های روزمره و چالش‌های زندگی عمل کند. کاهش استرس و بهبود تنظیم هیجانی، سیستم عصبی را سالم‌تر نگه می‌دارد و ارتباطات مغزی را بهبود می‌بخشد که به نوبه خود باعث حفظ توانایی‌های شناختی می‌شود.
همچنین، رشد شخصی و خودمختاری که جزئی از رفاه اودیمونیک هستند، افراد را به سمت انجام فعالیت‌های معنادار، یادگیری مستمر و حفظ روابط اجتماعی سوق می‌دهند که همه این‌ها به سلامت مغز و پیشگیری از کاهش شناختی کمک می‌کند.
در نهایت، این یافته‌ها اهمیت سرمایه‌گذاری روی سلامت روانی و ایجاد حس هدفمند در زندگی را به‌ویژه برای سالمندان برجسته می‌کند و نشان می‌دهد که تقویت این جنبه‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و حفظ استقلال شناختی آنها کمک کند. بنابراین، برنامه‌های روان‌درمانی، آموزش‌های روان‌شناختی و فعالیت‌های هدفمند در جامعه سالمندان می‌تواند نقش مهمی در کاهش زوال شناختی و بهبود سلامت روان ایفا کند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
