کلاژن ، فراوان‌ترین پروتئین بدن، نقش حیاتی در سلامت پوست، مفاصل و عضلات ایفا می‌کند. با افزایش سن، کاهش تولید کلاژن باعث بروز مشکلاتی مثل چین و چروک پوست، درد مفاصل و ضعف عضلانی می‌شود. اما آیا مصرف مکمل‌های کلاژن می‌تواند این روند پیری را کند کند؟ در این مقاله به ۵ فایده اصلی کلاژن و تاثیرات آن بر سلامت جسم و روان می‌پردازیم.
به گزارش خط سلامت کلاژن در سراسر بدن ما وجود دارد اما آیا کلاژن واقعاً فایده‌ای دارد و این پروتئین کوچک دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟
کلاژن در عضلات، استخوان‌ها، بافت همبند و پوست یافت می‌شود و بدن ما آن را خودش از اسیدهای آمینه می‌سازد. کلاژن فراوان‌ترین پروتئین بدن است، اما شاید شنیده باشید که مصرف کلاژن به صورت مکمل غذایی ممکن است فوایدی داشته باشد.
با افزایش سن، بدن ما توانایی کمتری در ساخت کلاژن دارد و ممکن است ناخن‌ها شکننده‌تر، موها نازک‌تر و پوست حساس‌تر شود. این به دلیل کاهش تولید کلاژن در لایه درم پوست است که فولیکول‌های مو در آن قرار دارند. علاوه بر نشانه‌های ظاهری پیری، کاهش کلاژن ممکن است باعث درد مفاصل و ضعف عضلات شود.
پنج فایده مهم کلاژن
در ادامه، پنج فایده مهم کلاژن را مرور می‌کنیم و بررسی می‌کنیم که آیا مکمل‌های کلاژن در سالمندی مفید هستند یا خیر.
1. سلامت پوست
مطالعه‌ای در مجله Gerontology نشان می‌دهد که کاهش و تجزیه فیبرهای کلاژن در پوست با افزایش سن می‌تواند باعث بهبود دیرتر زخم‌ها و حتی احتمال ابتلا به سرطان پوست شود، چرا که پوست ضعیف‌تر می‌شود. بسیاری از کرم‌های ضدپیری حاوی کلاژن هستند اما بیشتر به مرطوب‌کردن پوست کمک می‌کنند تا تولید کلاژن. دکتر دبورا لی، پزشک متخصص، توضیح می‌دهد کاهش تولید کلاژن باعث افتادگی پوست می‌شود. در یک بررسی ۲۰۱۹ مشخص شد مصرف مکمل خوراکی کلاژن باعث بهبود خاصیت ارتجاعی پوست شده است.
2. سلامت مفاصل
مطالعات نشان داده‌اند تحلیل سلولی با افزایش سن ممکن است عامل اصلی آرتروز باشد و کاهش کلاژن از دلایل مهم این تحلیل است. کلاژن هیدرولیز شده به صورت مکمل برای کاهش درد مفاصل در بیماران آرتروزی استفاده می‌شود. یک متاآنالیز نشان داد مصرف کلاژن می‌تواند سفتی مفاصل را بهبود بخشد.
3. حمایت و بهبود عضلات
مطالعه‌ای در مجله British Journal of Nutrition نشان داد مصرف پپتیدهای کلاژن همراه با تمرین مقاومتی در مردان سالمند باعث افزایش قدرت و بهبود ترکیب بدن می‌شود. کلاژن به بهبود روند ترمیم عضلات کمک می‌کند. همچنین، استفاده از پیوندهای کلاژنی در جراحی‌ها به ترمیم سریع‌تر کمک می‌کند.
4. سلامت قلب
مطالعه‌ای در Journal of Atherosclerosis and Thrombosis نشان داده مصرف روزانه مکمل کلاژن طی شش ماه می‌تواند علائم آترواسکلروز (سخت شدن عروق به دلیل رسوب پلاک) را بهبود بخشد و برای پیشگیری یا درمان موثر باشد.
5. تقویت مو و ناخن
یک مطالعه بالینی نشان داد مصرف مکمل کلاژن می‌تواند رشد ناخن‌ها را افزایش داده و شکنندگی آنها را کاهش دهد. همچنین، کلاژن نقش مهمی در سلامت فولیکول‌های مو دارد و به تولید کراتین (پروتئین مو و ناخن) کمک می‌کند.
بررسی کلاژن از منظر سلامت روان
کلاژن، اگرچه عمدتاً به عنوان پروتئینی ساختاری در پوست، مفاصل و عضلات شناخته می‌شود، تأثیرات غیرمستقیم مهمی نیز بر سلامت روان دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.
نقش تغذیه‌ای کلاژن در سلامت مغز و خلق و خو
کلاژن منبع مهمی از اسیدهای آمینه است، به خصوص پرولین، گلایسین و هیدروکسی پرولین، که می‌توانند در سنتز نوروترنسمیترها نقش داشته باشند. این ترکیبات می‌توانند بر تنظیم خلق و خو، کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب تأثیرگذار باشند. ضعف تغذیه‌ای و کمبود اسیدهای آمینه از جمله عواملی است که می‌تواند زمینه‌ساز بروز اختلالات روانی مانند افسردگی شود.
کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو
کلاژن با تقویت سلامت روده و کاهش نفوذپذیری روده، می‌تواند به کاهش التهاب سیستمیک کمک کند. التهاب مزمن در بدن با بسیاری از اختلالات روانی، از جمله افسردگی و اضطراب، مرتبط است. بهبود عملکرد روده و کاهش التهاب می‌تواند در پیشگیری و مدیریت اختلالات روانی نقش داشته باشد.
حمایت از سلامت مفاصل و کاهش درد مزمن
درد مزمن، به خصوص ناشی از آرتروز، می‌تواند منجر به اختلالات خلقی و کاهش کیفیت زندگی شود. مصرف کلاژن که باعث کاهش درد مفاصل می‌شود، می‌تواند به طور غیرمستقیم از طریق کاهش درد، به بهبود سلامت روان کمک کند.
افزایش اعتماد به نفس و بهبود تصویر بدن
بهبود سلامت پوست، مو و ناخن‌ها به خصوص در سالمندان می‌تواند حس رضایت از ظاهر و اعتماد به نفس را افزایش دهد، که فاکتور مهمی در سلامت روان و کاهش اضطراب اجتماعی محسوب می‌شود.
نکات مهم
با این حال، لازم است توجه داشت که تأثیرات کلاژن بر سلامت روان هنوز نیازمند تحقیقات گسترده‌تر و دقیق‌تری است و نباید تنها به عنوان درمان اصلی برای اختلالات روانی به آن نگاه کرد. کلاژن مکملی است که می‌تواند بخشی از سبک زندگی سالم و متعادل باشد و از سلامت جسم و روان به صورت کلی حمایت کند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
