
مور مور قلبی چیست؟ مورمور قلبی صداهای غیرعادی و اضافی است که در طول ضربان قلب شنیده میشود. اما چرا این صداها به وجود میآیند؟
به گزارش خط سلامت هنگامی که پزشک ضربان قلب کسی را گوش میدهد، معمولاً صدای مشخصی میشنود: "لاب-دب، لاب-دب". اما در برخی افراد، این ضربان دوگانه با صداهای وزوز یا خشخش همراه میشود و این صداهای غیرعادی به نام مرمور قلبی شناخته میشوند.
مورمور قلبی نشاندهنده جریان خون پرالتهاب از طریق دریچههای قلب است، به گفته دکتر کنت الن بوگن، استاد قلبشناسی و مدیر الکتروفیزیولوژی بالینی و تنظیم ضربان در دانشکده پزشکی دانشگاه کمبریج، به لایو ساینس از طریق ایمیل. او گفت: "مورمورهای قلبی ممکن است بیضرر باشند و نشاندهنده بیماری قلبی جدی نباشند یا ممکن است نشاندهنده یک مشکل دریچهای باشند که نیاز به ارزیابی و درمان بیشتر دارد."
مورمور قلبی چگونه به وجود میآید؟
صدای "لاب" و "دب" معمولاً ناشی از بسته شدن دریچههای قلب است که در هنگام انقباض عضله قلب رخ میدهد.
خون از دهلیزهای چپ و راست، اتاقکهایی که خون را از رگها دریافت میکنند، به بطنهای چپ و راست که خون را به خارج از بدن از طریق شریانها پمپ میکنند، منتقل میشود. دریچههایی که بین هر جفت دهلیز و بطن قرار دارند، بسته میشوند تا از برگشت خون جلوگیری کنند. این بسته شدن دریچه صدای "لاب" را ایجاد میکند.
پس از اینکه خون از بطنها خارج میشود، دریچههایی که قلب را از شریانها جدا میکنند بسته میشوند و صدای "دب" ایجاد میشود. زمانی که این جریان خون مختل میشود، لاب-دب کلاسیک ممکن است با صداهای وزوز، زنگ یا خشخش همراه باشد که ویژگیهای مورمورهای قلبی هستند و این صداها زمانی که پزشک با استتوسکوپ به قلب گوش میدهد قابل تشخیص هستند.
دلایل بروز مورمور قلبی
مورمورهای قلبی میتوانند به دلیل ساختار غیرطبیعی در قلب ایجاد شوند، مانند نقص دریچه. به عنوان مثال، زمانی که دریچه به اندازه کافی محکم بسته نمیشود و اجازه میدهد خون به عقب برگردد، مرمور قلبی به وجود میآید. همچنین ممکن است این مرمورها ناشی از دریچهای تنگ یا سفت باشند.
مورمورهای قلبی میتوانند ناشی از سوراخی در قلب یا "شنت قلبی" نیز باشند، که به معنای الگوی غیرعادی جریان خون به دلیل یک نقص قلبی است که از بدو تولد وجود دارد. علاوه بر این، برخی بیماریهای عفونی مانند اندوکاردیت باکتریایی (عفونت پوشش داخلی قلب) و تب روماتیسمی میتوانند به قلب آسیب برسانند و منجر به مورمورهای قلبی شوند.
مورمورهای قلبی که ناشی از ناهنجاریهای ساختاری یا بیماریهای قلبی نیستند، به نام "بیضرر" یا "فیزیولوژیکی" شناخته میشوند. این مورمورها در نتیجه افزایش شدید جریان خون از طریق بطنها ایجاد میشوند.
مورمورهای قلبی بیضرر معمولاً در نوزادان و جوانانی که در حال گذر از دورههای رشد سریع هستند، تشخیص داده میشوند، زیرا برای هماهنگی با افزایش سریع وزن و قد بدن، خون باید سریعتر جریان پیدا کند. مورمورهای قلبی بیضرر نسبتاً شایع هستند: حدود ۱۰٪ از بزرگسالان و ۳۰٪ از کودکان ۳ تا ۷ ساله با آنها مواجه میشوند.
مورمورهای قلبی بیضرر در دوران بارداری
مورمورهای قلبی بیضرر در دوران بارداری نیز شایع هستند. در این دوره، حجم خون در بدن مادر افزایش مییابد تا جنین در حال رشد تغذیه شود. این تغییرات میتوانند صدای قلب را تغییر دهند، به ویژه بین هفتههای ۱۲ تا ۲۰ بارداری، اما این مورمورها معمولاً بیضرر هستند.
عوامل موثر دیگر در بروز مورمور قلبی
غده تیروئید بیشفعال، فشار خون بالا که درمان نشده است و ورزشهای شدید نیز میتوانند باعث مرمورهای قلبی شوند.
افرادی که مورمورهای قلبی بیضرر دارند، معمولاً هیچ علامتی ندارند. "مورمورهای قلبی غیرطبیعی" - که به تفاوتهای ساختاری یا بیماریهای قلبی مرتبط هستند - همیشه باعث بروز علائم نمیشوند، اما ممکن است با مشکلات تنفسی، تعریق، درد قفسه سینه، افزایش وزن، رگهای برجسته گردن و سرفه مزمن همراه باشند. در نوزادان و کودکان کوچک، علائم مورمورهای قلبی غیرطبیعی ممکن است شامل مشکلات تغذیه، رشد ضعیف و بیقراری بیش از حد باشد.
عوامل خطر مورمورهای قلبی
عوامل خطر معمول مورمورهای قلبی شامل مصرف مواد مخدر تزریقی و سابقه خانوادگی نقصهای قلبی است. همچنین، مورمور قلبی یک فرد میتواند در صورتی که تب یا کمخونی داشته باشد، بلندتر شود، زیرا دمای بدن بالاتر و کمبود گلبولهای قرمز میتواند ضخامت خون را تحت تأثیر قرار دهد و باعث شود قلب خون را سریعتر پمپ کند.
نتیجهگیری
مورمورهای قلبی ممکن است بیضرر و طبیعی باشند یا نشاندهنده مشکلات جدی در ساختار قلب یا بیماریهای قلبی باشند. تشخیص و درمان به موقع میتواند به مدیریت این وضعیتها کمک کند.
از منظر عصبشناسی و سلامت روان، مورمورهای قلبی معمولاً ارتباط مستقیمی با اختلالات عصبی یا روانی ندارند، اما ممکن است به صورت غیرمستقیم بر وضعیت روانی و عاطفی فرد تأثیر بگذارند. در ادامه به چند جنبه از این موضوع پرداخته میشود:
۱. استرس و اضطراب به عنوان عاملی در تشدید مورمور قلبی:
مورمورهای قلبی بیضرر یا فیزیولوژیکی که بهدلیل افزایش جریان خون در بدن ایجاد میشوند، معمولاً در دوران استرس یا اضطراب بیشتر قابل مشاهده هستند. در مواقعی که فرد تحت فشار روحی قرار دارد، بدن به صورت خودکار وارد حالت "جنگ یا گریز" میشود که میتواند بر روی ضربان قلب و جریان خون تأثیر بگذارد. این فرآیند ممکن است به شنیده شدن صداهایی شبیه به مورمورهای قلبی منجر شود، به خصوص اگر فرد در حالتهای اضطرابی یا تنشهای روحی باشد.
۲. ارتباط بیماریهای قلبی و سلامت روان:
در مواردی که مورمورهای قلبی ناشی از اختلالات ساختاری یا بیماریهای قلبی مانند دریچههای معیوب یا بیماریهای قلبی عروقی باشد، این وضعیت میتواند باعث نگرانی و اضطراب شدید در فرد شود. این نگرانیها و اضطرابها ممکن است به علائم روانی همچون افسردگی، بیخوابی و استرس مزمن منجر شوند. در مواردی که فرد از نظر روانی تحت فشار است، این وضعیت ممکن است شدت یابد.
۳. کمخونی و تأثیر آن بر سلامت روان:
کمخونی که یکی از علل تشدید مورمورهای قلبی در برخی افراد است، میتواند اثرات منفی بر سلامت روان داشته باشد. کمبود گلبولهای قرمز باعث کاهش اکسیژن رسانی به مغز میشود که این موضوع میتواند منجر به علائم روانی نظیر خستگی، ضعف، افسردگی و کاهش تمرکز شود. در برخی موارد، فرد ممکن است به دلیل کمخونی دچار مشکلات روانی چون اضطراب و اختلالات خلقی نیز شود.
۴. ارتباط بیماریهای قلبی و اختلالات اضطرابی:
افراد مبتلا به مشکلات قلبی (چه ساختاری یا عملکردی) ممکن است بیشتر در معرض اختلالات اضطرابی قرار گیرند. نگرانی از مشکلات قلبی، تشخیصهای نگرانکننده و ترس از حملات قلبی میتواند موجب ایجاد اختلالات اضطرابی و حتی پانیک اتکها شود. این وضعیتها میتوانند تأثیرات منفی بر سلامت روانی فرد بگذارند و فرد را در معرض احساسات منفی و نگرانیهای مزمن قرار دهند.
۵. نقش درمانهای روانشناختی در مدیریت مورمورهای قلبی:
در مواردی که مورمورهای قلبی ناشی از اضطراب یا استرس باشند، درمانهای روانشناختی مانند درمانهای شناختی-رفتاری (CBT) میتوانند در کاهش نگرانیهای بیمار و مدیریت استرس و اضطراب مؤثر واقع شوند. کاهش استرس و اضطراب میتواند تأثیر زیادی در کاهش شدت مورمورهای قلبی و بهبود کیفیت زندگی فرد داشته باشد.
۶. تأثیر داروهای ضد اضطراب و درمانهای روانی:
داروهایی که برای درمان اضطراب و افسردگی استفاده میشوند، ممکن است بر روی عملکرد قلب و نحوه شنیده شدن صداهای قلبی نیز تأثیر بگذارند. برخی از داروهای ضد اضطراب ممکن است با اثر بر سیستم عصبی مرکزی، علائم فیزیولوژیکی را کاهش دهند و به این ترتیب مورمورهای قلبی ناشی از اضطراب و استرس را کاهش دهند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است