پشه ها در سراسر جهان میلیون ها نفر را تحت تأثیر بیماری های منتقل شده خود قرار می دهند. مالاریا ، تب دنگی، زیکا، تب زرد و ویروس نیل غربی از جمله خطرناک ترین این بیماری ها هستند که می توانند باعث تب شدید، درد عضلانی، خستگی و در موارد حاد مرگ شوند. اما تحقیقات نشان داده اند که پشه ها انتخابگرند و برخی افراد را بیشتر از دیگران نیش می زنند.
به گزارش خط سلامت تاکنون عوامل مختلفی مانند ترکیب بوی بدن، دمای پوست، فعالیت بدنی و حتی میکروبیوم پوست شناسایی شده اند، اما کمتر مطالعه ای توانسته همه این عوامل را هم زمان در محیط واقعی بررسی کند.
یک فرصت مناسب برای این بررسی، فستیوال Lowlands ۲۰۲۳ در هلند بود، جایی که ۴۶۵ شرکت کننده با سبک زندگی و رفتارهای مختلف در محیطی واقعی جمع شده بودند. پژوهشگران با این مطالعه تلاش کردند تا دریابند چه عواملی می توانند جذابیت افراد برای پشه ها را تغییر دهند.
برای بررسی جذابیت افراد، شرکت کنندگان بازوی خود را در یک محفظه شفاف قرار دادند که پشه ها در آن آزاد بودند اما نمی توانستند نیش بزنند. در عین حال، پرسشنامه مفصلی درباره سبک زندگی، رژیم غذایی، مصرف الکل، فعالیت بدنی، خواب و بهداشت پر شد و نمونه های پوستی برای تحلیل میکروبیوم گرفته شد.
چه چیزی شما را «مگنت پشه» می کند؟
آبجو: افرادی که در ۱۲ ساعت قبل آبجو نوشیده بودند، ۱.۳۵ برابر بیشتر جذب پشه ها شدند.
خواب مشترک: افرادی که شب قبل تخت خود را با فرد دیگری شریک کرده بودند، ۱.۳۴ برابر جذاب تر بودند.
فعالیت بدنی: هرگونه فعالیت شدید یا تعریق زیاد، جذابیت برای پشه ها را افزایش داد.
چه چیزی جذابیت را کاهش می دهد؟
دوش گرفتن: کاهش ترکیبات شیمیایی و باکتری های سطح پوست
استفاده از کرم ضد آفتاب: پوشاندن ترکیباتی که پشه ها حس می کنند
نقش میکروبیوم پوست:
افراد جذاب تر برای پشه ها Streptococcus بیشتری روی پوست داشتند.
تنوع باکتری ها اهمیت کمتری داشت، اما ترکیب نسبی گونه ها تأثیر قابل توجهی داشت.
پیامدهای جسمی نیش پشه ها:
خارش، قرمزی و تورم
حساسیت و آلرژی های پوستی
انتقال بیماری های خطرناک:
مالاریا: تب، کم خونی و گاهی مرگ
تب دنگی: تب شدید، درد مفاصل، خونریزی در موارد حاد
زیکا: خطر بروز مشکلات عصبی، به ویژه در زنان باردار
تب زرد و ویروس نیل غربی
پیامدهای روانی در تمام سنین:
کودکان: بی خوابی، اضطراب و تحریک پذیری
نوجوانان و بزرگسالان: کاهش تمرکز، کاهش کیفیت خواب، افزایش استرس
سالمندان: اختلال خواب، کاهش فعالیت اجتماعی، افزایش نگرانی و اضطراب
حتی مواجهه کوتاه مدت با نیش پشه می تواند اثرات روانی ملموسی داشته باشد و بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد.
چرا مطالعه مهم است؟
این پژوهش نشان داد که رفتارهای روزمره و سبک زندگی نقش تعیین کننده ای در احتمال نیش خوردن دارند. برخلاف تصور عموم، تنها عامل محیط یا گروه خونی نیست؛ نحوه زندگی، تماس بدن با دیگران، مصرف الکل و بهداشت می توانند شما را «مگنت پشه» کنند.
توصیه های کاربردی و عملی:
کاهش مصرف آبجو و نوشیدنی های الکلی قبل از قرار گرفتن در محیط های باز
دوش گرفتن منظم و رعایت بهداشت شخصی
استفاده از کرم ضد آفتاب یا پوشاندن پوست
کاهش تماس مستقیم بدن در خواب با دیگران در محیط های پرجمعیت
فعالیت در محیط های خنک و با تهویه مناسب
پیام پایانی:
پشه ها شما را انتخاب می کنند و سبک زندگی تان نقش اصلی دارد. با رعایت نکات ساده، می توان از خطر نیش خوردن و پیامدهای جسمی و روانی آن در تمام سنین پیشگیری کرد. این یافته ها نه تنها برای سلامت فردی بلکه برای کنترل بیماری های منتقله از پشه اهمیت حیاتی دارند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است