چرا نوشتن درباره‌ گذشته، قدم اول روان درمانی است؟

خانه
روانشناسی فردی

زهرا کاشانی

۳۰ تیر ۱۴۰۴ ۱۵:۳۴

چرا نوشتن درباره‌ گذشته، قدم اول روان درمانی است؟

بازماندگان تروما معمولاً با دیگران مهربان‌ترند تا با خودشان. نوشتن در دفترچه، با تکنیکی ساده اما مؤثر، می‌تواند سیستم روانی "تسکین" را دوباره فعال کند و فرد را از چرخه‌ی انکار، شرم و خودانتقادی رها سازد. سلامت روان از همین تمرین‌های کوچک، اما عمیق شروع می‌شود.

به گزارش خط سلامت هرگز فراموش نمی‌کنم اولین باری که درباره‌ی سابقه‌ی سوءاستفاده‌ای که تجربه کرده بودم شروع به نوشتن کردم.

دستم می‌لرزید. می‌ترسیدم با نوشتن، داستانم را واقعی کنم. جمله‌ای که نوشتم این بود:

شاید آن‌قدرها هم بد نبود

این واکنشی بود که سال‌ها در اثر کوچک‌انگاری و انکار تجربیاتم در من نهادینه شده بود.

اما بعد، درمانگرم تمرینی به من داد که همه‌چیز را تغییر داد:

«فکر کن اگر دوست صمیمی‌ات همین تجربه را داشت، به او چه می‌گفتی؟»

اینجا بود که ایستادم و برای اولین بار توانستم روند تأیید گذشته‌ام را آغاز کنم.

دیگر ذهنم پر از این جمله‌ها نبود:

شاید زیادی حساس بودم...

اگر فقط فلان کار را نکرده بودم...

آن‌ها که نیت بدی نداشتند...

مهربانی‌ای که به دیگران داریم، چرا برای خودمان نداریم؟

در کار با بازماندگان سوءاستفاده، الگوی ثابتی دیده‌ام: ما با دیگران بسیار مهربان‌تریم تا با خودمان.

وقتی از مراجعان می‌پرسم:

اگر دوستت همین تجربه را داشت، به او چه می‌گفتی؟

لحن‌شان کاملاً عوض می‌شود با آرامش، همدلی، و اطمینان حرف می‌زنند. همان چیزهایی که برای خودشان دریغ می‌کنند.

چرا این سؤال معجزه می‌کند؟

تمرین نوشتاری با این پرسش:

اگر دوستت این اتفاق را تجربه کرده بود، به او چه می‌گفتی؟

می‌تواند بسیار قدرتمند باشد.

اگر خودت را درگیر شک، تردید، یا انکار تجربه‌ات می‌بینی،

همین سؤال را از خودت بپرس و چند دقیقه برایش بنویس.

تو شایسته همان مهربانی و تأییدی هستی که به دیگران راحت ارائه می‌کنی.

تأیید و به رسمیت شناختن تجربه‌ی سوءاستفاده، یکی از سخت‌ترین قدم‌های درمان است.

خصوصاً اگر:

تجربیاتت توسط خانواده یا جامعه نادیده گرفته شده

در محیط‌هایی بزرگ شده‌ای که نرمال‌سازی خشونت یا سرکوب احساسات رایج بوده

به‌خاطر گرایش جنسی، هویت جنسیتی، نژاد، یا ناتوانی، با تبعیض مواجه بوده‌ای

در بسیاری از ما، یاد داده‌اند که:

دردهایمان را پنهان کنیم

سوءاستفاده‌ها را توجیه کنیم

ناراحتی‌هایمان را بی‌اهمیت جلوه دهیم

در نتیجه، هرگز یاد نگرفته‌ایم با خودمان همدلی کنیم.

دفعه‌ی بعد که خواستی تجربه‌ات را کم‌رنگ جلوه بدهی، این را امتحان کن

از خودت بپرس:

اگر دوستم این تجربه را داشت، به او چه می‌گفتم؟

این سؤال می‌تواند دریچه‌ای باز کند تا شروع به نوشتن و ترمیم درونی کنی.

در ابتدا، افکار منفی و تردیدها ممکن است باز هم سراغت بیایند. اما با تمرین، کم‌کم یاد می‌گیری:

خودت را ببینی

احساساتت را بپذیری

و به خودت، همان مهربانی‌ای را بدهی که همیشه برای دیگران داشته‌ای.

نوشتن درمانی و خودمهربانی: یک ابزار نجات‌بخش برای روان زخم‌خورده

مهربانی با دیگران آسان‌تر از مهربانی با خود است

از نگاه روان‌شناسی، بسیاری از افرادی که آسیب دیده‌اند، به‌ویژه بازماندگان سوءاستفاده و تروما، دچار یک الگوی رفتاری خاص می‌شوند:

با دیگران همدل‌اند، اما با خود بی‌رحم.

در شرایط آسیب، ذهن برای بقا مکانیزم‌هایی می‌سازد مثل:

انکار ("شاید آن‌قدرها هم بد نبود...")

سرزنش خود ("اگر خودم فلان کار را نکرده بودم...")

توجیه طرف مقابل ("شاید نیت بدی نداشتند...")

این افکار، شکل‌های ناپایدار «تنظیم هیجانی» هستند که در کوتاه‌مدت محافظت‌کننده به‌نظر می‌رسند، اما در بلندمدت باعث قطع ارتباط با خود، شرم پنهان و اضطراب مزمن می‌شوند.