شوکه‌کننده! آیا شما نیز در معرض زوال‌عقل بعد از ۵۵ سالگی هستید؟

زوال عقل یا دمانس یک بیماری پیشرونده است که به کاهش عملکرد شناختی منجر می‌شود و توانایی‌های فرد برای انجام کارهای روزمره را تحت تأثیر قرار می‌دهد. احتمال ۴۰ درصدی ابتلا به زوال‌عقل بعد از ۵۵ سالگی به معنای آن است که از هر ۱۰۰ نفر که به سن ۵۵ سالگی می‌رسند، به طور متوسط ۴۰ نفر ممکن است در طول زندگی خود به این بیماری دچار شوند.

به گزارش خط سلامت برآوردهای تازه نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۶۰، سالانه حدود یک میلیون نفر در ایالات متحده به زوال عقل مبتلا خواهند شد؛ رقمی که تقریباً دو برابر آمار کنونی است.
این پیش‌بینی بر اساس پژوهشی است که در مجله‌ی «پزشکی طبیعت» (Nature Medicine) منتشر شده و نشان می‌دهد خطر ابتلا به دمانس در طول عمر بالاتر از آن چیزی است که پیش‌تر تصور می‌شد. به‌طور مشخص، پس از ۵۵ سالگی، تا ۴۰ درصد احتمال دارد فردی در طول زندگی خود به زوال عقل دچار شود—البته در صورتی که عمر کافی داشته باشد.
دکتر جوزف کورش، از مرکز پزشکی لانگون در دانشگاه نیویورک و یکی از نویسندگان این مقاله، می‌گوید: «تمامی داده‌ها نشان می‌دهد رفتارها و انتخاب‌های دوران میانسالی نقش بسیار مهمی در این زمینه دارند.»

زوال عقل فقط آلزایمر نیست

فراموش کردن نام افراد یا محل گذاشتن کلیدها با بالا رفتن سن طبیعی است، اما زوال عقل بخشی اجتناب‌ناپذیر از روند پیری محسوب نمی‌شود. این وضعیت به کاهش تدریجی حافظه، زبان و سایر توانایی‌های شناختی اطلاق می‌شود.
افزایش سن همچنان مهم‌ترین عامل خطر زوال عقل است و با توجه به روند سریع پیر شدن جمعیت جهان، اهمیت این موضوع بیش از پیش احساس می‌شود.

آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است که تغییرات مغزی مرتبط با آن، ممکن است سال‌ها پیش از بروز علائم آغاز شود. نوع دیگر، زوال عقل عروقی است که به‌دنبال اختلال در خون‌رسانی به مغز—معمولاً ناشی از بیماری‌های قلبی یا سکته‌های خفیف—رخ می‌دهد. در بسیاری از موارد، ترکیبی از این عوامل باعث بروز بیماری می‌شود؛ یعنی مشکلات عروقی می‌توانند علائم اولیه آلزایمر را تشدید کنند.

چرا ارزیابی خطر در سنین خاص اهمیت دارد؟

بررسی احتمال ابتلا به زوال عقل از یک سن خاص به بعد، می‌تواند برای برنامه‌ریزی‌های بهداشتی و پژوهش‌های علمی بسیار مفید باشد. با این حال، متخصصان تأکید می‌کنند که این احتمال به‌هیچ‌وجه به معنای قطعیت ابتلا نیست. بلکه هدف این است که بتوان راهکارهایی مؤثر برای پیشگیری، شناسایی زودهنگام و بهبود کیفیت زندگی افراد در اختیار داشت.

این احتمال بر اساس داده‌های آماری و مطالعات علمی به دست آمده و به عوامل مختلفی مانند ژنتیک، سبک زندگی، وضعیت سلامت عمومی، و عوامل محیطی وابسته است.

عوامل موثر بر این احتمال:

1. ژنتیک: افراد با سابقه خانوادگی زوال‌عقل احتمال بیشتری برای ابتلا دارند.
2. سبک زندگی: عواملی مانند تغذیه نامناسب، عدم فعالیت بدنی، و مصرف دخانیات یا الکل می‌توانند خطر را افزایش دهند.
3. بیماری‌های زمینه‌ای: شرایطی مانند دیابت، فشار خون بالا، و چاقی خطر ابتلا را بیشتر می‌کنند.
4. آموزش و فعالیت‌های ذهنی: سطح تحصیلات و فعالیت‌های ذهنی مداوم می‌توانند نقش محافظتی داشته باشند.

در جدول زیر، تأثیر احتمال ۴۰ درصدی ابتلا به زوال‌عقل با مقایسه گروه‌های مختلف افراد آورده شده است.

نکات کلیدی

• این احتمال برای جمعیت عمومی است و ممکن است برای فرد خاص متفاوت باشد.
• انجام اقدامات پیشگیرانه مانند رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، و حفظ فعالیت ذهنی می‌تواند احتمال ابتلا را کاهش دهد.
• این عدد به معنای اجتناب‌ناپذیری بیماری نیست؛ بسیاری از افراد با این احتمال هیچ‌گاه به زوال‌عقل دچار نمی‌شوند.

تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است