این شش آزمایش خون را چرا باید انجام دهید؟

آزمایش های خون یکی از ابزارهای مهم در بررسی سلامت و عملکرد بدن هستند. این آزمایش ها اطلاعات ارزشمندی درباره ی وضعیت داخلی بدن ارائه می دهند و می توانند به تشخیص زودهنگام بیماری ها و کمک به پزشک برای ارائه ی بهترین درمان کمک کنند.

به گزارش خط سلامت دفعات انجام آزمایش خون به عوامل مختلفی مانند سن، وضعیت سلامت و سابقه ی پزشکی شما بستگی دارد. پزشک می تواند بر اساس شرایط فردی، نوع آزمایش ها و فاصله ی زمانی انجام آن ها را تعیین کند. در ادامه ۶ آزمایش خون مهم معرفی شده اند که می توانند تصویری دقیق از عملکرد بدن ارائه دهند.

۱. شمارش کامل سلول های خون (CBC)

آزمایش CBC تصویری کلی از تولید سلول های خونی و وضعیت سیستم ایمنی ارائه می دهد. این آزمایش تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها را اندازه گیری می کند.

دکتر سوما ماندال، متخصص داخلی، می گوید انجام آزمایش CBC برای تمام سنین به عنوان بخشی از معاینه ی روتین یا در صورت بروز علائم مشکوک توصیه می شود.

دکتر ماریا کنوبل نیز توضیح می دهد این آزمایش برای بسیاری از بیماران مناسب است و توصیه می کند در صورت تجربه ی خستگی مداوم، کبودی بدون دلیل یا عفونت های مکرر انجام شود.

آزمایش CBC می تواند وضعیت های زیر را نشان دهد:

آلرژی

کم خونی

برخی سرطان ها

بیماری قلبی

اختلالات سیستم ایمنی

عفونت

التهاب

کمبود آهن

لوسمی

کاهش پلاکت ها و مشکلات انعقاد خون

کمبود ویتامین ها

مقادیر طبیعی برای بزرگسالان:

گلبول قرمز: ۴٫۵–۵٫۹ میلیون در هر میکرولیتر (مردان)، ۴٫۱–۵٫۱ میلیون (زنان)

گلبول سفید: ۴۵۰۰–۱۱۰۰۰ سلول در هر میکرولیتر

هموگلوبین: ۱۳٫۸–۱۷٫۲ گرم در دسی لیتر (مردان)، ۱۲٫۱–۱۵٫۱ (زنان)

هماتوکریت: ۴۰٫۷–۵۰٫۳٪ (مردان)، ۳۶٫۱–۴۴٫۳٪ (زنان)

پلاکت ها: ۱۵۰٬۰۰۰–۴۵۰٬۰۰۰ در هر میکرولیتر

۲. پانل چربی خون (Lipid Panel)

چربی ها یا لیپیدها شامل موادی مانند کلسترول هستند که بدن از آن ها به عنوان منبع انرژی استفاده می کند. سطح بالای کلسترول LDL یا کلسترول بد می تواند باعث آسیب قلب شود.

این آزمایش برای افرادی که در معرض بیماری های قلبی هستند یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارند، سیگار می کشند، فشار خون بالا دارند یا اضافه وزن دارند، توصیه می شود.

آزمایش پانل چربی خون میزان کلسترول کل و اجزای آن مانند HDL (کلسترول خوب) و LDL (کلسترول بد) و تری گلیسرید را اندازه گیری می کند.

مقادیر طبیعی:

کلسترول کل: کمتر از ۲۰۰ mg/dL

LDL: کمتر از ۱۰۰ mg/dL

HDL: ۴۰ mg/dL یا بیشتر (مردان)، ۵۰ mg/dL یا بیشتر (زنان)

تری گلیسرید: کمتر از ۱۵۰ mg/dL

۳. پانل متابولیک پایه (BMP)

این آزمایش وضعیت شیمی بدن از جمله گلوکز، کلسیم و الکترولیت ها (سدیم، پتاسیم و بی کربنات) و عملکرد کلیه ها را بررسی می کند.

سطح گلوکز نمایانگر کنترل قند خون است و عدم تعادل الکترولیت ها می تواند نشانه ی کم آبی، بیماری کلیه یا مشکلات متابولیکی باشد. همچنین سطح کلسیم غیر طبیعی می تواند با سلامت استخوان یا عملکرد پاراتیروئید مرتبط باشد.

نتایج BMP ممکن است نشان دهد:

کم آبی

مشکلات کلیه

دیابت

فشار خون بالا

کاهش سلامت استخوان

مقادیر طبیعی:

بی کربنات: ۲۳–۳۰ mEq/L

BUN: ۷–۲۰ mg/dL

کلسیم: ۸٫۵–۱۰٫۲ mg/dL

کلر: ۹۶–۱۰۶ mEq/L

کراتینین: ۰٫۶–۱٫۳ mg/dL

گلوکز ناشتا: ۷۰–۹۹ mg/dL

پتاسیم: ۳٫۵–۵ mEq/L

سدیم: ۱۳۵–۱۴۵ mEq/L

۴. هموگلوبین A1C (HbA1c)

این آزمایش میانگین قند خون طی دو تا سه ماه گذشته را اندازه گیری می کند و برای تشخیص و کنترل دیابت و پیش دیابت استفاده می شود.

این آزمایش تصویری بلند مدت از کنترل قند خون ارائه می دهد، در حالی که آزمایش قند خون روزانه نمایی کوتاه مدت است.

مواردی که HbA1c نشان می دهد:

دیابت

کنترل ضعیف قند خون

پیش دیابت

مقادیر طبیعی:

طبیعی: کمتر از ۵٫۷٪

پیش دیابت: ۵٫۷–۶٫۴٪

دیابت: ۶٫۵٪ یا بیشتر

۵. آزمایش عملکرد تیروئید

اگر دچار خستگی، تغییر وزن، تپش قلب نامنظم، ریزش مو یا نوسانات خلقی هستید، ممکن است آزمایش تیروئید تجویز شود.

این آزمایش میزان هورمون محرک تیروئید (TSH) و در صورت نیاز سطح T3 و T4 را اندازه گیری می کند.

نتایج ممکن است نشان دهد:

TSH بالا → کم کاری تیروئید

TSH پایین → پرکاری تیروئید

مقادیر غیر طبیعی T3 و T4 → اختلالات دیگر

مقادیر طبیعی:

TSH: ۰٫۴–۴ mIU/L

T4 آزاد: ۰٫۸–۱٫۸ ng/dL

T3 آزاد: ۲٫۳–۴٫۲ pg/mL

۶. ویتامین D (۲۵-هیدروکسی ویتامین D)

این آزمایش سطح ویتامین D را اندازه گیری می کند و برای افراد مسن، مبتلایان به پوکی استخوان، افرادی با محدودیت در معرض نور خورشید یا بیماری های گوارشی مفید است.

ویتامین D نقش مهمی در سلامت استخوان، ایمنی و سطح انرژی دارد و با افزایش سن تولید و جذب آن کاهش می یابد.

آزمایش شامل دو بخش است:

ویتامین D3 (کوله کلسیفرول)

ویتامین D2 (ارگوکلسیفرول)

محدوده ی طبیعی: ۲۰–۴۰ ng/mL

پرسش های رایج درباره ی آزمایش خون

چرا آزمایش خون مهم است؟

آزمایش خون به پزشکان کمک می کند سلامت بدن، عملکرد درمان ها و وجود بیماری ها را بررسی کنند.

اگر نتایج آزمایش خون طبیعی باشد، آیا ممکن است سرطان داشته باشم؟

بله، آزمایش خون معمولی ممکن است بسیاری از سرطان ها را نشان ندهد و تشخیص قطعی نیازمند آزمایش های تکمیلی است.

کدام آزمایش ها نیاز به ناشتا بودن دارند؟

آزمایش قند خون و تری گلیسرید معمولاً نیاز به ناشتا بودن دارند. بهتر است پیش از آزمایش با پزشک درباره ی مدت زمان ناشتا بودن مشورت کنید.

نکات پایانی

بسیاری از افراد حتی بدون علائم می توانند از آزمایش های CBC، پانل چربی، BMP و HbA1c بهره ببرند. آزمایش های تیروئید و ویتامین D نیز در صورت بروز علائم یا سن بالاتر توصیه می شوند. نتایج غیر طبیعی ممکن است نیازمند آزمایش های تکمیلی و پیگیری بیشتر باشد، و نتایج طبیعی معمولاً سالی یک بار در چکاپ سالانه کافی است.

برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.

تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است