اوتیسم چیست؟ بیماری یا تفاوت در پردازش دنیا؟
اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک وضعیت عصبی-رشدی است که در سال‌های ابتدایی زندگی بروز می‌کند و فرد را در زمینه‌های ارتباط اجتماعی، زبان بدن، رفتارهای تکراری و پاسخ به محرک‌های حسی با چالش‌هایی مواجه می‌سازد.
اما برخلاف تصور عموم، اوتیسم یک بیماری نیست که نیاز به درمان یا دلسوزی داشته باشد. بلکه نوعی متفاوت از درک و تجربه‌ی دنیاست که اگر به‌درستی شناخته و حمایت شود، می‌تواند به شکوفایی نبوغ‌های پنهان منجر گردد.
واقعیتی که بسیاری نمی‌دانند: آمار، هشدار و سوء‌تفاهم‌ها
بر اساس آمار CDC، از هر ۳۶ کودک، یک نفر با اختلال طیف اوتیسم زندگی می‌کند.
در ایران، آمارهای رسمی شفاف نیست، اما برآوردها از رشد نگران‌کننده این اختلال حکایت دارد.
بسیاری از این کودکان به اشتباه با برچسب‌هایی چون "بی‌ادب"، "عقب‌مانده" یا "ناسازگار" قضاوت می‌شوند. این در حالی است که اغلب آن‌ها از درون رنج می‌کشند و نیاز به درک و حمایت دارند، نه قضاوت.
مغز این افراد چگونه کار می‌کند؟
کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم ممکن است:
در درک زبان بدن و بیان احساسات دچار مشکل باشند
به رفتارهای تکراری یا نظم وسواسی وابسته باشند
در تغییرات ناگهانی یا محیط‌های شلوغ دچار اضطراب شدید شوند
در عوض، در برخی حوزه‌ها مثل ریاضیات، موسیقی، نقاشی یا حافظه بصری، استعدادهای خارق‌العاده‌ای داشته باشند.
چهره‌هایی که با اوتیسم درخشیدند
شاید باورش سخت باشد اما بسیاری از افراد مشهور یا مبتلا به اوتیسم بوده‌اند یا مشکوک به داشتن نشانه‌های طیف ASD هستند:
تمپل گرندین (Temple Grandin): دانشمند و استاد دانشگاه، که خود مبتلا به اوتیسم است و به نماد جهانی آگاهی درباره این اختلال تبدیل شد.
آلبرت اینشتین (مشکوک به سندرم آسپرگر)
استنلی کوبریک (کارگردان نابغه سینما)
بیل گیتس و ایلان ماسک نیز در فهرست چهره‌هایی قرار دارند که رفتارهای آن‌ها با برخی ویژگی‌های اوتیسم همخوانی دارد.
آنتونی هاپکینز (بازیگر برنده اسکار) در سال‌های اخیر به‌صورت رسمی اعلام کرد که مبتلا به اوتیسم است.
اوتیسم در سینما؛ آینه‌ای برای نگاه جامعه
سینما در چند دهه اخیر تلاش کرده گوشه‌ای از این دنیای پیچیده را به تصویر بکشد:
1. Rain Man
شخصیت "ریموند" با بازی داستین هافمن، تصویری تاثیرگذار از یک فرد مبتلا به اوتیسم با توانایی خارق‌العاده در محاسبات.
برنده ۴ اسکار، از جمله بهترین فیلم
2. Temple Grandin
روایتی واقعی از دختری اوتیستیک که دنیای دامداری آمریکا را متحول کرد.
برنده جایزه Emmy، بازی درخشان Claire Danes
3. A Brilliant Young Mind (X+Y)
نگاهی انسانی و احساسی به یک نابغه ریاضی با چالش‌های اجتماعی ناشی از اوتیسم.
4. The Accountant
شخصیت اصلی با بازی بن افلک، یک حسابدار دقیق و نابغه با نشانه‌های ASD که درگیر پرونده‌ای جنایی می‌شود.
5. Life, Animated
مستندی تاثیرگذار درباره پسری که با تماشای انیمیشن‌های دیزنی یاد می‌گیرد حرف بزند و احساساتش را نشان دهد.
فاجعه در کمین کودکان ناشناخته
بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم در ایران تا سال‌ها تشخیص داده نمی‌شوند و در سیستم آموزشی به‌عنوان "بی‌نظم"، "کند ذهن"، یا حتی "محروم از مدرسه" طرد می‌شوند.
این تأخیر در تشخیص، عواقبی جبران‌ناپذیر در اعتماد به نفس، رشد اجتماعی و آینده شغلی و تحصیلی آن‌ها دارد.
چه می‌توان کرد؟ راهکارهایی فوری و کاربردی
غربالگری و تشخیص زودهنگام در مهدکودک‌ها و مدارس
آموزش خانواده‌ها برای شناسایی علائم اولیه
تسهیل دسترسی به خدمات توانبخشی و رفتاردرمانی در شهرهای کوچک
تولید برنامه‌های تلویزیونی و سینمایی با شخصیت‌های اوتیستیک مثبت و واقعی
پایان دادن به برچسب‌زنی و انگ اجتماعی
شاید آن کودک ساکت در کلاس، یک نابغه منتظر توجه است
کودکان اوتیستیک، بیمار نیستند. آن‌ها با ما تفاوت دارند، اما اگر به آن‌ها فرصت دهیم، می‌توانند شگفتی بیافرینند.
اوتیسم تهدید نیست، فرصتی است برای بازنگری در درک ما از "طبیعی بودن".
شاید وقت آن رسیده که بیشتر گوش کنیم، کمتر قضاوت کنیم.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
